Kamu İşletmeleri Raporu: İstihdam Verileri ve Eğilimler
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2023 Kamu İşletmeleri Raporu’na göre, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) bünyesindeki istihdamın daha verimli hale getirilmesi hedefleniyor. Bu çerçevede, atıl iş gücünün azaltılması, kalifiye eleman alımının ön planda tutulması ve kuruluşların rekabet edebilirliğinin artırılması amaçlanmaktadır.
Rapor verilerine göre, Bakanlık portföyündeki KİT’lerde 2019 yılında ortalama 100 bin 516, 2020 yılında 99 bin 235, 2021 yılında 99 bin 378 kişi istihdam edilmiştir. 2022 yılı itibarıyla bu sayı 99 bin 231 olarak kayıtlara geçerken, 2023 yılında ise istihdam edilen personel sayısı 98 bin 922 olarak belirlenmiştir. Bu istihdamın 47 bin 220’si memur ve sözleşmeli personel, 51 bin 702’si ise işçilerden oluşmaktadır. Geçici işçiler çıkarıldığında, KİT’lerdeki toplam personel sayısı 2023 yılı itibarıyla 94 bin 557 olarak tespit edilmiştir.
Çalışanların Demografik Yapısı
Çalışanların demografik yapısına bakıldığında, %23,8’inin 25 yıl ve üzeri hizmet süresine sahip olduğu görülmektedir. Bu kesimi, %20,5 ile 10-15 yıllık, %18,8 ile 0-5 yıllık, ve %16,2 ile 5-10 yıllık hizmet süresine sahip personel izlemektedir. Ayrıca, 15-20 yıllık hizmet süresine sahip personelin oranı %10,4, 20-25 yıllık olanların oranı ise %10,3 olarak kaydedilmiştir. Çalışanların %31’i 40-50 yaş grubundadır. Diğer yaş gruplarının dağılımı ise şu şekildedir:
- %29 – 30-40 yaş arası
- %21,1 – 50-60 yaş arası
- %13,1 – 20-30 yaş arası
- %5,5 – 60 yaş ve üzeri
- %0,3 – 20 yaş ve altı
Eğitim Durumu ve Cinsiyet Dağılımı
KİT personelinin eğitim durumuna bakıldığında, %35,7’sinin lisans düzeyinde eğitim aldığı gözlemlenmektedir. Diğer eğitim seviyeleri ise şu şekildedir:
- %22 – Meslek lisesi
- %19,1 – Yüksekokul
- %9,8 – Lise
- %8,1 – İlköğretim
- %4,9 – Yüksek lisans
- %0,2 – Doktora
Böylece, KİT personelinin %40,8’inin lisans ve üzeri eğitim almış olması dikkat çekmektedir. Söz konusu personelin %88,1’i erkek, %11,9’u kadınlardan oluşmaktadır. Ayrıca, yabancı dili olmayan personel oranı %94,4, tek yabancı dil bilenlerin oranı %5,5, iki ve daha fazla dil bilenlerin oranı ise %0,1 olarak kayıtlara geçmiştir. Böylece, toplamda dil bilen personel oranı %5,6 olarak belirlenmiştir.
Sosyal Sorumluluk ve Yasal Durum
Son olarak, sosyal sorumluluk ve yasal nedenlerden dolayı, toplam personelin %2,1’ini engelliler, %0,9’unu eski hükümlüler, %0,6’sını gazi ve şehit yakınları, %1’ini ise Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nda yetiştirilen kişiler oluşturmaktadır.
