Hayvancılık sektörü, nitelikli iş gücünün azalmasıyla ciddi bir sıkıntı yaşamaktadır. Özellikle şehirleşmenin artmasıyla birlikte geleneksel mesleklerden biri olan çobanlık, genç nesillerin tercih etmediği bir alan haline gelmiştir. Günümüzde, aylık 70 bin lira maaş alan çobanlar, yeme, içme, barınma gibi temel ihtiyaçlarının yanı sıra, üreticilerden aylık 30 GB internet paketi de talep etmektedir. Ancak tüm bu cazip teklifler sunulmasına rağmen, sürü sahipleri hala yeterli çoban bulmakta zorlanmaktadır.
Nurettin Çelenk, geçmişte 500 küçükbaş hayvanı bulunan bir üretici olarak, çoban bulamadığı için hayvanlarının yarısından fazlasını satmak zorunda kaldığını dile getiriyor. Kalan hayvanlarına ise kendisi çobanlık yapmaya devam ediyor.
“Bayağı Sıkıntı Çekiyoruz”
Nurettin Çelenk, aşiretinin genelinin hayvancılıkla uğraştığını belirterek, “Son dönemlerde çoban bulmakta bayağı sıkıntı çekiyoruz. Hayvancılık yaptığımız için bu durum bizim için çok zor. Çobana aylık 70 bin lira veriyoruz. Ayrıca aydan aya 30 GB internet de sağlıyoruz. Yemesi, içmesi, barınması ve giysileri bizim sorumluluğumuzda. Tüm bu şartlara rağmen çoban bulamıyoruz. Bu nedenle birçok hayvan sahibi, zor durumda kalıp hayvanlarını satmak zorunda kalıyor. Benim 500 koyunum vardı ama şu an sadece 150 koyunum kaldı. Şu anda hayvanlarıma kendim bakıyorum ve kendi imkanlarımla çobanlık yapıyorum.”
“Gençlerimizden Kimse Yapmıyor”
Çelenk, çobanın kendileri için son derece önemli olduğunu ve çobansız hayvancılık yapmanın imkânsız olduğunu vurguluyor. “500 koyunu nasıl güdebiliriz ki? Gençlerimizden bu mesleği yapmayı seçen kimse yok. Sadece bizim gibi orta yaşlı kişiler bu işi sürdürüyor. Biz bu mesleği küçüklüğümüzden beri seviyoruz ve bir türlü bırakamıyoruz. Aşiretimiz geniş bir alana yayılmış durumda; Elazığ, Tunceli ve Erzincan üçgeninde yaşıyoruz. Çobanın maliyeti her geçen gün artıyor. Çobanlık, bu yıl altınla yarışır hale geldi. Biz altın alamıyoruz ama çobanlar aldıkları maaşla bizden daha fazla altın alabiliyor. Çoban, net 70 bin lira kazanıyor. Artık çoban, altın değerinde.”
“Ne Dese Kabul Ediyoruz”
Çelenk, çobanların geçmişte kontör talep ettiğini, ancak günümüzde internet talebinin yaygınlaştığını aktararak, “Şimdi çoban, ‘Aylık 30 GB internetim olacak’ diyor. Oysa ben aylık 30 GB internet kullanmıyorum. Adam, bana ağalık yapıyor. Çünkü ne yazık ki, bu durumda çaresiziz. Çoban ne dese kabul etmek zorundayız. Bu meslek gerçekten zor; dağda, bayırda, yağmurda, karda çalışıyorsun. 50 yaşına gelen bir kişi, diz ağrılarından şikâyet etmeye başlıyor. Çobanın yatak, yorgan ihtiyacı var. Ben 5 yaşından beri çobanlık yapıyorum ve bu mesleğe 50 senemi verdim.”