Dünya Ekonomisinde Enflasyonla Mücadele ve Resesyon Endişeleri
Dünya genelinde enflasyonla mücadelede sona yaklaşırken, ekonomilerin resesyona girmeden bu zorlu süreci atlatıp atlatamayacağı sorusu gündemdeki yerini koruyor. Uzman analistler, cuma günü açıklanacak istihdam raporunun ABD ekonomisinin gidişatına dair daha fazla bilgi verebileceğini belirtiyor. Bu verilerin, Federal Reserve’in (Fed) gelecek dönem yol haritasını da netleştireceği ifade ediliyor.
Dün, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Ulusal İşletme Ekonomisi Derneği’nin yıllık toplantısında yaptığı konuşmada, ABD ekonomisinin genel olarak sağlam durumda olduğunu ve bunu korumak için Fed’in gerekli araçlarını kullanma niyetinde olduğunu vurguladı. Powell, “İleriye baktığımızda, ekonomi genel olarak beklendiği gibi gelişirse, politika zamanla daha nötr bir duruşa doğru ilerleyecektir ancak önceden belirlenmiş bir yolda değiliz.” dedi. Ayrıca, Federal Açık Piyasa Komitesi’nin faiz oranlarını hızla düşürmek için acele etmediğini kaydetti.
Powell, iş gücü piyasası koşullarında daha fazla soğumaya ihtiyaç duymadığını belirterek, ekonomi beklendiği gibi performans gösterirse bu yıl toplamda 50 baz puanlık iki faiz indirimi daha olabileceğini ifade etti. Diğer Fed yetkililerinin açıklamaları da dikkatle izlenirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, iş gücü piyasası zayıflarsa başka bir büyük faiz indirimine daha açık olduğunu belirtti. Bostic, “Eğer hikaye enflasyonun düşüşünü sürdürdüğü ve iş gücü piyasasının güçlü kaldığı yönündeyse, faiz indirimleri konusunda biraz daha sabırlı olma lüksüne sahip olduğumuzu düşünüyorum. Öte yandan, iş gücü piyasası çok daha zayıf gelirse, bunun aciliyet katacağını düşünüyorum.” şeklinde konuştu.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de ekonominin normalleşmesi nedeniyle Fed’in faiz oranlarını düşürdüğünü dile getirdi. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed’in 75 baz puanlık indirim yapacağı beklentisi güçlü kalmaya devam ederken, kasım ayında yüzde 61 ihtimalle 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor.
Söz konusu gelişmelerle birlikte, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu an için yüzde 3,79 seviyesinde bulunuyor. Dolar endeksi ise 100,8‘den haftaya başladı. Altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,9 değer kaybederken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 2.639 dolardan işlem görüyor. Brent petrolün varil fiyatı, güne yatay başlamasının ardından şu sıralarda önceki kapanışın hemen altında 71,8 seviyesinde bulunuyor.
Öte yandan, dün Dow Jones endeksi yüzde 0,04, S&P 500 endeksi yüzde 0,42 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,38 yükseldi. ABD’de endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı. Avrupa borsalarında ise dün satış ağırlıklı bir seyir hakimken, bugün gözler Avro Bölgesinde açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksine (TÜFE) çevrildi.
Bölge genelinde enflasyon endişeleri yerini resesyon endişelerine bırakırken, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yılsonuna kadar atacağı adımlara yönelik belirsizlikler devam ediyor. Dün açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’da yıllık enflasyon, sıkı faiz politikasının ve ekonomideki belirsizliğin etkisiyle eylülde yüzde 1,6‘ya inerek, Avrupa Merkez Bankası’nın hedefinin çok altına düştü. İngiltere ekonomisi ise yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 0,5 büyüme kaydetti.
İngiltere’de ortalama konut fiyatları eylülde yıllık bazda son iki yılın en hızlı yükselişini kaydederken, konut finansman kuruluşu Nationwide verilerine göre, eylülde konut fiyatları yıllık bazda yüzde 3,2 arttı. ECB yetkililerinin sözle yönlendirmeleri de devam ederken, ECB Başkanı Christine Lagarde, Brüksel’de gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu (AP) Ekonomik ve Mali İşler Komitesi toplantısında, “Son gelişmeler, enflasyonun zamanında hedefe döneceğine olan güvenimizi güçlendiriyor. Bunu ekim ayındaki para politikası toplantımızda hesaba katacağız.” ifadelerini kullandı.
Lagarde, enflasyonda yüzde 2 hedefine ulaşmak için gerekli olduğu sürece politika faizlerini yeterince kısıtlayıcı tutacaklarını vurgulayarak, “Önceden belirli bir faiz oranı patikası taahhüdünde bulunmuyoruz.” dedi.
Kurumsal tarafta ise Volkswagen Grubu, iki buçuk ay sonra kar tahminlerini tekrar düşürerek, şirketin borsadaki payları satış baskısına maruz kaldı. Şirketin hisseleri bu yıl yüzde 15 değer kaybederken, 2021’de 129 milyar avro olan Volkswagen’in piyasa değeri ise 52 milyar avroya geriledi. İngiltere merkezli spor otomobil üreticisi Aston Martin‘in hisseleri de, şirketin satış ve kar tahminlerini düşürmesinin ardından yaklaşık yüzde 25 değer kaybetti. İngiliz şirket, yıllık hedeflerin düşürülmesinden tedarik zincirindeki aksaklıkları ve Çin’deki zayıf talebi sorumlu tuttu.
Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,76, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,01 ve İtalya’da FTSE MIB endeksi yüzde 1,73 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasalarında yeni işlem gününde, Çin, Hong Kong ve Güney Kore’de tatil sebebiyle işlem yapılmazken, Japonya’da pozitif bir seyir izleniyor. Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) başkanlığına seçilen ve başbakanlığı üstlenmesi beklenen İşiba Şigeru, 7 Ekim’de erken genel seçim yapılacağını bildirdi. Geçen haftaki seçimli kongrede LDP lideri seçilen İşiba, meclis oturumu öncesi düzenlediği basın toplantısında, ülkede meclisin feshedilerek 27 Ekim’de erken genel seçime gidileceğini açıkladı.
İşiba, “Yeni yönetimin bir an önce halkın hakemliğine tabi olması önemlidir.” diyerek, yarınki meclis oturumu sonrası kurulacak hükümet açısından bir genel seçimin “ne kadar erken olursa o kadar iyi olacağını” vurguladı. Bölgede açıklanan verilere göre, Japonya’da ağustos ayına ilişkin işsizlik oranı yüzde 2,5 ile beklentilerin altında gelirken, eylül ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49,7 seviyesinde gerçekleşti. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,9 yükselişle alıcılı bir seyir izliyor.
Dün, satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 1,14 azalışla 9.665,78 puandan tamamladı. Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 34,1906‘dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın hemen üzerinde 34,2020 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde ve dünya genelinde imalat sanayi PMI ile Avro Bölgesi’nde enflasyon ve ABD’de JOLTS açık iş sayısı verilerinin takip edileceğini belirtiyor. BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puanın destek, 9.900 ve 10.000 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydediyorlar.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
- 10.00 Türkiye, eylül ayı imalat sanayi PMI
- 10.55 Almanya, eylül ayı imalat sanayi PMI
- 11.00 Avro Bölgesi, eylül ayı imalat sanayi PMI
- 11.30 İngiltere, eylül ayı imalat sanayi PMI
- 12.00 Avro Bölgesi, eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
- 16.45 ABD, eylül ayı imalat sanayi PMI
- 17.00 ABD, eylül ayı ISM imalat sanayi PMI
- 17.00 ABD, ağustos ayı JOLTS açık iş sayısı
KAYNAK: AA
