Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın OVP Açıklamaları
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, geçtiğimiz günlerde TRT Haber’de katıldığı canlı yayında, 2025-2027 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’ın (OVP) yarın açıklanacağını duyurdu. Yılmaz, Orta Vadeli Programın temel çerçevesinin değişmediğini belirterek, hedefin; enflasyonu düşürmek, büyümeyi ve istihdamı koruyarak kalıcı sosyal refahı artırmak olduğunu vurguladı.
Güncellenmiş OVP ile ilgili uzun bir süredir çalıştıklarını ifade eden Yılmaz, “Üç temel güncelleme söz konusu. Makroekonomik değerler, büyümeden milli gelire, ihracattan turizme kadar makro rakamlarımızı güncellemiş olacağız. Enflasyon rakamları yine bunun içinde. Bütçe büyüklükleri, bütçe açığımız, harcamalarımız ve gelirlerimiz tüm bu rakamlar Orta Vadeli Programımızda yer alacak.” şeklinde konuştu. Yılmaz, üç ayaklı stratejiyle hareket ettiklerini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Para politikaları, maliye politikaları ve yapısal reformlar. Bunu güncel OVP’de de göreceksiniz. Önümüzdeki Perşembe günü sabah saatlerinde bir planlama yapmış durumdayız. Tabii ki Sayın Cumhurbaşkanımızın bunu imzalaması ve Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor. Bu süreci takip ederek, 5 Eylül Perşembe günü güncel OVP’yi toplumumuzla, kamuoyuyla paylaşmayı planlıyoruz. Ekonomi Koordinasyon Kurulu üyesi arkadaşlarımızla birlikte bu programın detaylarını kamuoyuyla paylaşmış olacağız. Öngörülebilirliği artırıcı, gerçekçi ve tutarlı bir programı toplumumuzla ve ilgili kesimlerle paylaşacağız.”
İş Dünyasının OVP Mesajları Dikkat Çekti
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın ikinci çeyreğine (nisan-haziran dönemi) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna göre, GSYH, 2024 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 2,5 artış gösterdi. Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, ikinci çeyrekte cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 78,6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon lira oldu. GSYH’nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında 308 milyar 158 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Türkiye ekonomisi, Covid-19 salgını tedbirlerinin uygulandığı 2020’nin ikinci çeyreğinden sonra üst üste 16 çeyrek büyümüş oldu.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç’in Değerlendirmeleri
Büyüme rakamlarını değerlendiren iş dünyası temsilcileri, Orta Vadeli Program’a dikkat çekti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, ekonominin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 büyüdüğünü belirterek, net ihracatın büyümeye 1,3 puanla pozitif katkı vermesini olumlu bulduklarını ifade etti. İhracata dayalı büyüme trendinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için en ivedi beklentilerinin kur ve enflasyon arasında zayıflayan korelasyonun sağlanması olduğunu aktaran Avdagiç, “Önümüzdeki süreçte, KOBİ’lerin TL kredilere erişim kısıtlarının gevşetilmesi, yeni yatırımlara hız kazandıracak selektif kredi politikaları reel sektörün öncelikli ihtiyacıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
Avdagiç, dezenflasyon programını desteklediklerini belirterek şöyle devam etti:
- Bunun bir sonucu olarak ‘kontrollü soğuma’ sürecinde üretim ve istihdam hedeflerinin de aynı hassasiyetle gözetilmesi gerektiğine inanıyoruz.
- Yatırımlar kalemindeki ivme kaybı ve özellikle makina ve teçhizat yatırımları dikkatle takip edilmeli.
- Türkiye hiçbir şartta büyüme dinamiklerinden feragat etmemeli.
İkinci çeyrekte enflasyonla mücadele programıyla uyumlu olarak iç tüketimde belirgin bir soğumanın gerçekleştiğini aktaran Avdagiç, “Net ihracatın büyümeye pozitif katkı vermesi değerli. İş gücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içindeki payının artması da gelir dağılımındaki iyileşme adına önemli bir veri.” dedi. Hazine ve Maliye Bakanının da işaret ettiği yeni OVP’de özellikle KOBİ’lerin yeni yatırımları ve ihracatımız için tedbirler alınmasını beklediklerini kaydetti.
DEİK Başkanı Nail Olpak’ın Görüşleri
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, 2024’ün ikinci çeyreğindeki yüzde 2,5 büyümenin enflasyonla mücadele ve ekonomide sıkılaşma adımları kapsamında bir nebze beklentilerin altında kalarak piyasalarda gözlemlenen yavaşlamayı teyit ettiğini dile getirdi. Olpak, büyümenin sektörel detaylarına bakıldığında sanayi sektörü hariç her sektörün belli oranda büyümeye katkı verdiğine işaret ederek “Ancak hem sanayi sektörünün daralması hem de diğer sektörlerin verdiği katkının önceki dönemler ile kıyaslandığında azalması iyi analiz edilmeli.” dedi.
Özellikle küçük işletmelerin desteklenmesi dahil olmak üzere, sanayi üretimini ve yatırımları artıracak yeni adımların atılmasının önemli olduğunu vurgulayan Olpak, “Yeni OVP’nin yayımlanmasını beklediğimiz bu haftada, programın seyrini bozmayacak şekilde sanayi sektörünün üzerindeki maliyetleri azaltıcı ve piyasaya güven ve moral verici önerilerin değerlendirilmesi gerektiği dönemdeyiz.” diye konuştu. Olpak, iş dünyası olarak temennilerinin ekonomik programın başarılı biçimde sürdürülmesi ve ülkenin refahını artıracak makro hedeflere ulaşılması olduğunu belirtti.
MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı’nın Açıklamaları
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı, Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,5 büyüyerek pozitif büyüme eğilimini üst üste 16’ncı çeyreğe taşıdığına dikkat çekti. Asmalı, küresel ekonomi içerisinde olumlu yönde ayrışmaya devam ettiğini vurguladı. Yılın ikinci çeyreğine ilişkin büyüme verisinin açıklandığı G20 ülkeleri içerisinde Türkiye’nin 5’inci sırada yer aldığını belirten Asmalı, “Büyümenin kompozisyonuna bakıldığında parasal sıkılaşmanın etkisiyle iç talebin katkısının ivme kaybettiğini ve 1,2 puana gerilediğini görüyoruz.” dedi.
Asmalı, “Bu dönemde net dış talebin de büyümeye katkısı 1,3 puan olmuş, yatırımların 0,1 puanlık cüzi etkisiyle birlikte genele yayılan bir büyüme görüntüsü ortaya çıkmıştır.” şeklinde konuştu. Tarım sektörünün yıllık bazda yüzde 3,7 genişlemesi yanı sıra inşaat ve hizmetler sektörünün sırasıyla yüzde 6,5 ve yüzde 2,9 oranında büyümesinin ekonomik büyümeye destek veren faktörler olduğunu ifade etti.
Asmalı, “Bu noktada büyüme eğilimimizin Orta Vadeli Program hedefleriyle uyumlu hale getirilmesi büyük önem taşıyor.” diyerek yeni açıklanacak OVP’nin Türkiye ekonomisinin hedeflerinden vazgeçmediğini göstermesi gerektiğini vurguladı.
ASKON Genel Başkanı Orhan Aydın’ın Görüşleri
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, çerçevesi belli, öngörülebilir, rotasında giden bir ekonominin doğru bir politika olduğunu ifade etti. Aydın, “Dengemizi bozan pandemi ve deprem gibi zorlukların ardından şeffaf, rasyonel, önümüzü görebildiğimiz politikalarla sürdürdüğümüz bir ekonomi yol haritamız var.” dedi. Tüm şartlar düşünüldüğünde ekonomik açıdan büyüyor olabilmenin mevcut politikaların hedefleri doğrultusunda yürütüldüğüne işaret ettiğini belirtti.
Aydın, “Özellikle iç ve dış talepten gelen 1,2 ve 1,3’lük oranlar ile dış talebin pozitif katkısını çok önemsiyoruz.” şeklinde konuştu. Gelişen ve dengeli bir büyüme ile ekonomik refahını artıran bir Türkiye’nin en büyük idealleri olduğuna dikkat çekti.
İSTİB Başkanı Ali Kopuz’un Değerlendirmeleri
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz, Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,5’lik bir büyüme elde ederek salgından bu yana pozitif büyümesini sürdürdüğünü söyledi. Kopuz, “Halihazırda fiyat istikrarının tesisi için uygulanan sıkı para politikası ve mali disiplin ile devam eden süreci dikkatle takip ediyoruz.” dedi.
Kopuz, “Bu süreçte, yüksek kredi maliyetlerinden dolayı işletme sermayesine artan ihtiyaç sebebiyle zayıflayan sanayi üretiminin ve aynı şekilde iç talebin büyümeye katkısının sınırlı olacağını öngörmekteyiz.” diyerek öncü verilerin enflasyonda olduğu gibi büyüme hızında da bir dengelenmeyi işaret ettiğini belirtti.
Kopuz, “Nitekim birinci çeyrekteki güçlü tüketim harcamalarının, ikinci çeyrekte devam etmediğini gördük.” ifadesini kullandı. Tarım sektörünün büyümesine de dikkat çeken Kopuz, “Burada önemli olan, ilk kez 3 yıllık açıklanan destekleme modeliyle işaretlerini gördüğümüz planlı tarımsal üretime geçişten taviz verilmemesidir.” dedi.
Kopuz, önümüzdeki günlerde açıklanacak olan 2025-2027 Orta Vadeli Program’da enflasyonla mücadelede kararlılık hedeflerinin yanı sıra büyüme öngörülerinde dengelenme beklentisinin de hedeflere yansıyacağını belirtti.
KAYNAK: AJANSLAR, HABER7