Denetim Faaliyetleri ve Tüketici Güvenliği
Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Metroloji ve Sanayi Ürünleri Güvenliği Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, 81 il müdürlüğündeki denetçiler tarafından yürütülmektedir. 2024 yılının ilk dokuz ayında, bakanlık denetçileri tarafından toplam 26.763 gözetim ve denetim faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Bu süreç içinde 15.035 ürün denetimi ve 6.420 hizmet yeri denetimi yapılmıştır.
Uygunsuz çıkan ürünler sebebiyle imalatçılara, ithalatçılara, dağıtıcılara ve satıcılara yönelik toplamda 82.688.994 TL idari para cezası uygulanmıştır. Bu dönemde en çok denetim yapılan ürün grubu elektrikli ekipmanlar ve asansörler olmuştur. Ayrıca, 396 ürün, güvensizlik şüphesi ile teste gönderilmiş, 369 üründe tespit edilen aykırılıkların giderilmesi için süre verilmiştir.
Tüketici Güvenliğini Tehdit Eden Ürünler
Metroloji ve Sanayi Ürünleri Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yılın ilk dokuz ayında 101 farklı marka ve model hakkında güvensizlik kararı verilmiş ve bu ürünler piyasadan toplatılmıştır. Toplatılan ürünler arasında aşağıdaki ürün grupları yer almaktadır:
- Kablo
- LED panel
- Şarj cihazı
- Priz
- Elektrikli battaniye
- Vantilatör
- Kazan
- Motosiklet kaskı
- Karavan
- Ekskavatör
- Kaplanmış lastik
- O1 kategorisi araçlar
- Et kıyma makinesi
- Set üstü ocak
- Kaya kırıcı kartuş
- LED sürücü
Bakanlık denetimlerinde, hem tüketicileri hem de yerli üreticilerin rekabet edebilirliğini tehdit eden ithal ürün denetimlerine de önem verilmiştir. Yıl içinde yapılan ürün denetimlerinin %56’sı ithal ürünler, %44’ü ise yerli ürünler olarak gerçekleşmiştir.
İki Aşamalı Eylem Planı
Denetimlerde ithal ürünlere ağırlık verilmesi, Türkiye’ye gelen güvensiz ürünlerin piyasadan toplatılması ve yerli üreticilerin haksız rekabetten korunması amacı taşımaktadır. Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı’nın Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi üzerinde yer alan büyük veri, risk analizine tabi tutularak teknik düzenlemesine uygun olmadığı şüphesi taşıyan ürünler iç piyasada denetlenmektedir. Benzer şekilde, iç piyasa denetimlerinde tespit edilen ve ürün güvenliği mevzuatına uygun olmayan ithal ürünler ise Ticaret Bakanlığı’na bildirilmektedir. Böylece iki aşamalı eylem planı ile Türkiye’ye giren güvensiz ithal ürünlerin engellenmesi hedeflenmektedir.
Etkinliğin Artırılmasına Yönelik Strateji
Gözetim faaliyetleri kapsamında firma ziyaretleri yapılmış ve 4.448 ürün ile 860 hizmet yeri için bilgilendirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyetler sırasında, yerli üreticilere ve ithalatçılara mevzuatın getirdiği yükümlülükler hakkında bilgi verilmiştir. Bilgilendirmelerde, piyasaya arz edilen ürünlerin tüketici güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde tasarlanması ve üretilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Dijitalleşme ile Mükerrerliklerin Önlenmesi
Denetimlerin dijitalleşmesine yönelik çalışmalar kapsamında bakanlık, mobil uygulama projesini hayata geçirmiştir. Bu proje ile denetimin her aşamasının anlık olarak etkin bir şekilde izlenebilirliği ve raporlanması sağlanmaktadır. Tüm denetim verilerinin anlık izlenmesi ve raporlanması ile mükerrer denetimlerin ve numune alımının önüne geçilmektedir. Böylece, denetim faaliyetlerinin hızı ve etkinliği artırılmaktadır. Geliştirilen piyasa gözetimi ve denetimi veri tabanı üzerinde test ve muayene, idari para cezası, idari yaptırım ve gönüllü geri çağırma faaliyetlerini de içeren tüm denetim süreçleri etkin bir şekilde izlenmektedir.
