Dış Ticarette Türk Lirasının Kullanımının Artışı ve Ekonomik Etkileri

Dış Ticarette Türk Lirasının Artan Kullanımı

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, son yıllarda dış ticarette farklı para birimleriyle alım satım yapma stratejisi, ihracat ve ithalatta Türk lirasının kullanımını önemli ölçüde artırmıştır. Türkiye’nin 2019 yılında Türk lirasıyla gerçekleştirdiği ihracat 7,6 milyar dolar, ithalat ise 11,1 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Bu dönemde dış ticaret hacmi 18,7 milyar doları aşmıştır.

Kovid-19 pandemisinin etkili olduğu 2020 yılında Türk lirasıyla yapılan ihracat 6,5 milyar dolara gerilerken, ithalat 13 milyar dolara yükselmiştir. O yıl Türk lirasıyla ticaret hacmi toplamda 19,5 milyar dolar olarak hesaplanmıştır. Türk lirasıyla dış ticaretteki artış, sonraki yıllarda da devam etmiştir. 2021 yılında ihracat 7,5 milyar dolara, ithalat ise 13,3 milyar dolara yükselmiştir. Bu yılki dış ticaret hacmi 20,8 milyar dolar olarak belirlenmiştir.

2022 yılında Türk lirasıyla 7,7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilmiş, ithalat tutarı ise 15,9 milyar dolara çıkmıştır. Böylece Türk lirasıyla dış ticaret hacmi 23,6 milyar dolara ulaşmıştır. 2023 yılı itibarıyla bu ticaretteki artış hız kazanmıştır; bu yılın ilk dokuz ayında Türk lirasıyla 9,4 milyar dolarlık ihracat, 25,3 milyar dolarlık ithalat yapılmıştır. Toplam ticaret hacmi 34,7 milyar dolara çıkmıştır. Son beş yıllık dönemde, Türk lirasıyla ihracat yüzde 23,7, ithalat ise yüzde 127,9 oranında artış göstermiştir.

Farklı Para Birimleriyle Ticaret

Türk lirasıyla bu yılın 9 ayında 6,9 milyar dolarlık ihracat yapılırken, 17,9 milyar dolarlık ürün ithal edilmiştir. Böylelikle bu kategoride toplam ticaret hacmi 9 ayda 24,8 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye, Türk lirasının yanı sıra, karşılıklı para birimleriyle ticarete de özel bir önem vermektedir. 2019 yılında ihracatta 26 farklı para birimi kullanılırken, bu sayı geçen yıl 46’ya yükselmiştir. En fazla ticaret geçen yıl dolar ve avro ile gerçekleştirilirken, Türk lirasıyla ticaret üçüncü sırada yer almıştır. Bu para birimlerini ise İngiliz sterlini, Polonya zlotisi, Rus rublesi ve Japon yeni takip etmiştir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Açıklamaları

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BRICS Zirvesi’ne katılmak üzere gittiği Rusya’nın Tataristan Cumhuriyeti ziyareti sonrası gazetecilere yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin ticarette milli paraların kullanımına ilişkin hassasiyetini dile getirmiştir. Erdoğan, yıllardır milli paralarla ticaret politikasını savunduklarını belirterek, şu değerlendirmelerde bulunmuştur:

• “Bu, ikili ticaretin döviz baskısından kurtarılmasını sağlar.”
• “Ülkelerin ticari faaliyetlerine başka ülkelerin müdahil olmasının önüne geçer.”
• “Milli paralarla ticaret aynı zamanda özgür ticarettir.”
• “Ödeme sistemlerinde çeşitliliğin olmaması, finans piyasalarının şoklara karşı kırılganlığını artırıyor.”
• “Dolayısıyla alternatif bir finans ve ödeme sistemi, hem uluslararası ticareti kolaylaştırır hem de çeşitlendirir.”

2019-2023 yılları ve bu senenin ocak-eylül dönemine ilişkin Türk lirasıyla gerçekleştirilen dış ticaret verileri (milyar dolar) ise şu şekildedir:

KAYNAK: AA