ABD başkanlık koltuğuna yeniden oturan Donald Trump, önde gelen bazı ekonomistlere göre Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının bulunduğu Euro Bölgesi ekonomilerini zayıf büyüme döngüsünden daha derin bir resesyona itebilir. Yaklaşık 1 trilyon dolar olan ABD-Avrupa Birliği ikili ticareti, Trump’ın yeni gümrük vergileriyle tehlikeye girmiş durumda. Öngörüler, Trump’ın uygulamayı planladığı yüzde 10 ila 20 arasında değişen gümrük vergileri ile Euro Bölgesi’nin en önemli ekonomilerinin olumsuz etkileneceğini gösteriyor.
Hollanda merkezli yatırım bankası ING ekonomistlerinin Trump zaferinin kesinleştiği gün yayınladıkları raporda, “Avrupa’nın en kötü ekonomik kabusu gerçek oluyor” ifadeleriyle, başta Almanya olmak üzere Euro Bölgesi ekonomilerinin yeni bir ticaret savaşının sonuçlarından olumsuz etkileneceği değerlendirmesi yapıldı. Rapor, Donald Trump’ın vergi muhafiyetlerinin önemli bir ekonomik bedeli olacağına dikkat çekiyor ve “Önce Amerika” politikalarının Euro Bölgesi ekonomisiyle yeni bir ticaret savaşına yol açabileceği uyarısını yapıyor. Bu durumun, özellikle Almanya’nın büyük bir ticaret hacmine sahip olmasının etkisiyle, bölge ekonomilerinin derin bir resesyona girmesine neden olabileceği öngörülüyor.
Resesyon 2025’in Sonunda Belirginleşecek
ING ekonomistlerine göre, Trump’ın Ukrayna ve NATO konularındaki tutumu da bölgenin ekonomik güven göstergeleri için olumsuz bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Raporda, Trump’ın getirmeyi planladığı yeni gümrük vergilerinin etkilerinin 2025 sonlarına doğru görülmeye başlayacağı ancak belirsizliğin yeniden ortaya çıkması ve ticaret savaşı endişelerinin Euro Bölgesi ekonomisini 2025’in sonunda resesyona itebileceği öngörüsü paylaşılıyor. Ayrıca, seçim sonuçlarının Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Aralık toplantısında 50 baz puan faiz indirimine gitme olasılığını artırdığı görüşü de raporda yer alıyor.
Euro Bölgesi İçin Kayıp 260 Milyar Doları Bulacak
Trump’ın tüm ithalata getirmeyi planladığı yüzde 10’luk yeni gümrük vergilerinin Euro Bölgesi GSYH’sinin yüzde 1,5’ini silmesine neden olacağı, Hollanda merkezli yatırım bankası ABN Amro analistleri tarafından belirtiliyor. Bu kaybın karşılığı ise 260 milyar euro ekonomik zarara denk geliyor. Bankaya göre, Avrupa’daki ekonomilerin kötüleşmesi ECB’nin 2025’te faizleri tekrar sıfıra yakın bir noktaya çekmeye zorlayabilir. ABD Merkez Bankası’nın ise Trump döneminde faizleri artırabileceği ve bu durumun iki büyük merkez bankası arasında önemli bir ayrışmaya yol açabileceği öngörülüyor. Ayrıca, ABD merkezli Goldman Sachs ekonomistleri yeni gümrük vergilerinin Euro Bölgesi GSYH’sinin yüzde 1’ini sileceği tahmininde bulunurken, İsviçre merkezli UBS ekonomisti Samuel Adams Euro Bölgesi’nin GSYH kaybının yüzde 0,5 ila yüzde 1 arasında olacağını ifade ediyor.
- Almanya için GSYH kaybı: yüzde 0,5
- Fransa için GSYH kaybı: yüzde 0,3
- İtalya için GSYH kaybı: yüzde 0,4
- İspanya için GSYH kaybı: yüzde 0,2
Almanya merkezli yatırım bankası Natixis’in Avrupa Makro Araştırmaları Direktörü Dirk Schumacher, Trump’ın getireceği yüzde 10’luk ilave gümrük vergisinin Euro Bölgesi’nin artan gümrük vergileri nedeniyle resesyona girebileceğini belirtiyor.
En Kötü Etkilenen Almanya Ekonomisi Olacak
Almanya merkezli ekonomi araştırmaları enstitüsü IW’nin Reuters ile paylaştığı bir başka raporda ise tahminler daha karamsar. Raporda, Trump’ın AB’ye yüzde 20 gümrük vergisi getireceği bir senaryoda Euro Bölgesi’nin 2025 GSYH’sinin yüzde 1,5’lik bir kayba uğrayacağı tahmin ediliyor. IW tahminlerine göre bu senaryoda birliğin GSYH’si 2027 ve 2028 yıllarında yüzde 1,3 kayba uğrayacak ve vergiler Almanya için yüzde 1,5’lik bir büyüme kaybına yol açabilecek. Bu durum, Trump’ın dört yıllık döneminde Avrupa ile yaşanacak yeni bir ticaret savaşının Almanya’ya maliyetinin 180 milyar doları bulabileceği anlamına geliyor.
Avrupa için en kötü gelişmelerden biri ise Trump hükümetinin Çin’e getirmeyi planladığı yüzde 60 gümrük vergisinin, Çin mallarını Avrupa pazarlarına yöneltecek olması. Natixis Asya Pasifik başekonomisti Alicia Garcia-Herrero, “Trump gümrük vergileri şüphesiz çok acılı olacak. Dahası, sadece doğudan etkileriyle değil, Çin’e yönelik vergilerin Çin ihracatını Avrupa’ya yönlendirmesiyle dolaylı etkileriyle de Avrupa’yı vuracak,” diyor.
Almanya’da Koalisyon Çöktü, Erken Seçim Olası
Donald Trump’ın ABD başkanlık seçimlerini kazanmasından saatler sonra, Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da Başbakan Olaf Scholz, maliye bakanını görevden aldı ve erken seçime zemin hazırladı. Hür Demokratlar (FDP) partisinden Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden alan Scholz’un, Sosyal Demokratlar ve Yeşiller ile birlikte bir azınlık hükümetine başkanlık etmesi bekleniyor. Lindner’i bütçe anlaşmazlıkları konusundaki tutumu nedeniyle görevden aldığını belirten Scholz, “Harekete geçebilecek, ülkemiz için gerekli kararları alabilecek güce sahip bir hükümete ihtiyacımız var,” dedi. Yasaları geçirmek için parlamentoda sahip olduğu çoğunluğa güvenmek zorunda kalacak olan Scholz, 15 Ocak’ta hükümeti için bir güven oylaması yapmayı planlıyor.
Parite ve Gelişen Paraları Aşağı Çekecek
Trump zaferinin para piyasalarında önemli bir dönüşüme yol açması bekleniyor. Seçim sonuçlarıyla birlikte dolar, diğer tüm para birimleri karşısında yüzde 1 ila 2 değer kazanırken, ING ekonomistlerine göre korumacı politikalar hem euro/dolar paritesi hem de gelişen ülke paraları için kötü haber anlamına geliyor. Dolar endeksi, seçim sonuçları öncesi 103,5 seviyelerindeyken, Trump zaferiyle 105 düzeyinin üzerine çıktı ve salı erken saatlerde 104,77 düzeyinde seyretti. Euro/dolar paritesi ise son 1 günde 1,09 seviyelerinden 1,07 seviyelerine geriledi. Gelecek haftalarda paritenin 1,05 düzeyine kadar inebileceğini öngören ING ekonomistleri, paritedeki düşüşün 2025’in sonlarına doğru daha da hızlanabileceği tahmininde bulunuyor. Japonya’nın en büyük bankası MUFG ekonomistleri de Trump zaferinin doları yüzde 7 ila 8 yükseltebileceğini, paritenin 1,05’i de aşağı yönlü kırıp yıl sonuna doğru 1,03-1,04 düzeylerine inebileceğini öngörüyor. Küresel borç maliyetleri için önemli bir gösterge olan ABD tahvil faizlerinin yükselişi ve Trump hükümetinin korumacı politikaları, küresel ticaretin zayıflamasına yol açarak gelişmekte olan ülkeler ve para birimleri için olumsuz gelişmelere neden olacak.
KAYNAK: EKONOMİM / HİLAL SARI
