Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın Açıklamaları
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, hükümet olarak İsrail ile ticarette alınan tedbirleri titizlikle uyguladıklarını vurgulayarak, “2 Mayıs’tan bu yana İsrail’e yönelik olarak gümrüklerimizde hiçbir beyanname tescil edilmemiştir. İsrail’e yönelik ihracat ve ithalat sıfırdır. Filistin’e yapılan ticaret ise doğrudur ve Filistin hükümeti bu durumdan memnundur.” dedi. Bolat, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçeleri hakkında bilgi verdi. Sunumunda, Filistin ile ticaret ve İsrail’e uygulanan ambargolar hakkında önemli bilgiler paylaştı. Bolat, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten itibaren Filistin’de soykırım ve vahşi katliamlarına devam ettiğini belirtti.
Bolat, Türkiye’nin, İsrail’in saldırılarının durdurulması, ateşkese zorlanması ve Filistinlilere yardım etme konusundaki çabalarının en önde gelen ülke olduğunu ifade etti. İsrail’in saldırıları sonucunda yaklaşık 50 bin kişinin şehit olduğunu, 100 binden fazla kişinin de yaralandığını kaydetti. Türkiye’nin zorlu şartlar altında Filistin’e 85 bin ton yardım ulaştırmayı başardığını ve bu alanda dünya genelinde lider konumda olduğunu belirtti.
Ticaret Bakanı Bolat, 1993 Oslo Barış Anlaşması gereği Filistin Devleti’nin, İsrail toprakları içinde bir adacık konumunda kaldığını vurgulayarak, “Filistin’in kara sınırı, deniz sınırı ve limanı yoktur. Dolayısıyla ticaretini sadece İsrail’in iki limanı üzerinden yapabilmekte ve ticaretinin yüzde 98’ini oradan gerçekleştirmektedir. Türkiye ile İsrail arasında Serbest Ticaret Anlaşması, Mart 1996’da imzalanmıştır. AK Parti hükümetleri de 2005 yılında Filistin Devleti ile serbest ticaret anlaşması imzalamıştır. Ayrıca yatırım teşvik anlaşması ve çift vergilendirmenin önlenmesi anlaşmaları da yapılmıştır.”
Filistin İle Ticaretin Detayları
2022 yılında toplam 9,5 milyar dolarlık ticaretin gerçekleştiğini hatırlatan Bolat, sözlerine şöyle devam etti: “Filistin hükümetinin ifadesine göre, Filistin’in toplam 7,7 milyar dolar ithalatı vardır. Bunun büyük çoğunluğu İsrail toprakları üzerinden yapılmakta, Türkiye’den ise yaklaşık 2 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirilmektedir. Ancak tüccarlar gümrüklerde geçiş kolaylığı sağlamak amacıyla varış yerini İsrail olarak göstermektedir. Bu nedenle, Filistin ile yaptığımız 2 milyar dolarlık ticaret, Filistin kayıtlarında görünmemekteydi. Ama ateşkes konusunda dünya çapında baskılar sonucunda, hükümetimiz 9 Nisan 2024 tarihinde 54 gümrük faslında toplam 1019 üründe ihracatı durdurma kararı aldı. Bu kararın ardından ‘İsrail’e jet yakıtı satıyor’ şeklinde bir karalama kampanyası başlatıldı. Ancak, bu iddiaları belgeleyerek yalanladık. 2024’te İsrail’e yapılan en küçük bir satış dahi yoktur. 7 Ekim’den sonra ise yalnızca 88 bin dolarlık bir ihracat kalemi kaydedilmiştir; bu da birkaç İsrailli charter şirketinin turist getirdiği için havalimanından aldığı uçak benzini ile ilgilidir.”
Türkiye’nin Durumu
Bakan Bolat, 9 Nisan’a kadar ticarette ürünlerin varış yerinin İsrail olarak alınması sebebiyle, “Ticaretin İsrail ile yapılıyormuş gibi göründüğünü” ifade etti. 2 Mayıs’ta hükümetin aldığı bir karar ile ihracat ve ithalatın tamamen durdurulmasına yönelik adımlar attıklarını hatırlatarak, “Bu kararımız, dünya kamuoyunda büyük yankı buldu ve takdir gördü. Buradaki amacımız, diğer ülkelerin de benzer yasak ve sınırlama kararları almasını sağlamaktı. Bu konuda en büyük çabayı gösteren ve İsrail ile ticareti durduran tek ülke Türkiye oldu.” değerlendirmesini yaptı. Bolat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uluslararası zirvelerde İsrail’in baskı altına alınması ve kalıcı bir ateşkese zorlanması konusundaki çabalarını öne çıkardı.
Filistin hükümetinin kendilerine başvurduğunu aktaran Bolat, “Bize dediler ki; ‘Türk mallarına ihtiyacımız var. Filistin topraklarında 6 milyon insan yaşıyor. Nablus, Beytüllahim, Doğu Kudüs, Eriha, Ramallah gibi bölgelerde yaşayan bu insanlar ne yiyip ne içecek? Ekonomi nasıl dönecek? İsrail baskısı altındayız.’ Bunun üzerine bir mekanizma kurduk. Orada hiçbir inşaat, bakım veya onarım yapılmıyor. 6 milyon insan, birçok Avrupa ülkesinin nüfusundan daha fazladır.”
Filistin Ekonomisinin Desteklenmesi
Bakan Bolat, Filistin’e “625” gümrük koduyla kapı açtıklarını ve ilave bazı tarım ürünleri için taviz verdiklerini belirtti. Amaçlarının Filistin ekonomisinin ayakta kalmasını sağlamak olduğunu ifade eden Bolat, şunları ekledi: “Filistin Milli Ekonomi Bakanlığı’nın koordinasyonunda, kontrolünde gelecek siparişlerin bize ulaştırılması sağlanacak ve bu mekanizma 7 Haziran’da varılan mutabakattan sonra uygulanmaya başlanmıştır. 2 Mayıs’ta İsrail ile ticaret ambargosu koyduktan sonra, bazıları yalanlar uydurmaya başladı. Türkiye, dünya genelinde 220 ülkeye ihracat yapıyor ve toplam ihracatı 262,5 milyar dolardır. Bu anlamda Filistin’e yapılan ticaret doğrudur ve Filistin hükümeti bu durumdan memnundur. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, 16 Ağustos’ta TBMM’de milletvekillerine hitaben, ‘Türkiye’ye minnettarız, şükran borçluyuz. 9,5 milyar dolarlık ticareti feragat ettiniz, Filistin için feda ettiniz ve bu konuda destek alıyorsunuz.’ demiştir.”
Bakan Bolat, Filistin Milli Ekonomi Bakanı’nın Türkiye’yi ziyaretinde, “Biz Türkiye’den ihtiyaçlarımızı karşılamak için destek istedik. İhracat noktasında yardımcı olun. Ekonomimiz başka türlü ayakta kalamaz ve bu konudaki asılsız iddialar ve karalama haberleri sadece İsrail’in çıkarlarına hizmet ediyor.” dediğini aktardı. Bu tür iddiaların, Filistin’in en büyük savunucusu olan Türkiye’nin çabalarını boşa çıkarmaya yönelik olduğunu belirten Bolat, Filistin’in kutsal bir dava olduğunu ve Filistin ekonomisini ayakta tutmak için tüm güçleriyle yanlarında olacaklarını vurguladı. Bolat, İsrail’in bu barbarlığını durdurma konusunda kararlı bir mücadele verdiklerini ifade etti.
Bakan Ömer Bolat, uluslararası taşımacılığın yüzde 80’inin deniz yoluyla gerçekleştirildiğini ve bu alanda dünyada 7-8 egemen şirketin bulunduğunu belirterek, sözlerini şöyle tamamladı: “Gemi acenteleri bu şirketlere konteynerlerini ve yüklerini verirler. Gemiler, bu yüklerini farklı limanlardan alarak gidecekleri limanlara boşaltır. Ambarlı Limanı, Türkiye’nin en büyük ithalat limanıdır ve ithalatın yüzde 20’si buradan yapılmaktadır. Bahsedilen konteynerler, Güney Kore ve Çin limanlarından alınmış, Ambarlı’ya boşaltılmış ve daha sonra tekrar bu limanlardan alınarak yurt dışına gönderilmiştir. Haydarpaşa Limanı ile ilgili olarak bahsedilen Kathrin isimli gemi, santral ekipmanlarını getirip boşaltmıştır. Daha sonra bu ekipmanlar Ambarlı, Antalya Serbest Bölge Limanı ve İzmit Derince Limanı’ndan alınarak ülkemizden ayrılmıştır. Bu konularla ilgili olarak hala ‘Savunma ürünü götürüldü, şunu yaptı, bunu yaptı’ gibi asılsız iddialar ortaya atılmaktadır. Filistin gibi milli bir meselede iktidar ve muhalefet birlikte hareket etmelidir.”
İlk yorum yapan olun