Dünya Bankası tarafından yapılan açıklamalara göre, son birkaç on yılda Karadeniz, Avrupa’nın en fazla kirliliğe maruz kalan su kütlelerinden biri haline gelmiştir. Bu durum, bölgedeki ekosistemlerin sağlığını ciddi şekilde tehdit etmekte ve yerel halkın yaşam kaynaklarını riske atmaktadır.
Karadeniz’in karşılaştığı kirliliğin temel sebepleri arasında:
- Tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan aşırı besin maddesi birikimi (ötrofikasyon),
- Kimyasal kirlilik,
- İstilacı türlerin varlığı,
- Yetersiz atık su arıtımı,
- Endüstriyel sıcak noktalar,
- Atmosferik çökelme.
Bu kirlilik baskıları, hem deniz hem de kıyı ekosistemlerine zarar vermekte, ayrıca Karadeniz’i yurt edinmiş insan topluluklarının geçim kaynaklarını tehdit etmektedir.
Bu bağlamda, Dünya Bankası, BBSEA GEF Bölgesel Projesi için 6,39 milyon dolarlık GEF hibesi onayladı. Bu hibe ile Gürcistan, Moldova, Türkiye ve Ukrayna’daki hükümetler ve özel sektör, Karadeniz’deki kirliliği azaltmaya yönelik çabalarını destekleme fırsatı bulacaktır. Hibenin alıcısı ve projenin uygulayıcı kuruluşu, Birleşmiş Milletler Proje Hizmetleri Ofisi olarak belirlenmiştir.
Projenin temel amacı, Karadeniz’de ötrofikasyon sorununu ortadan kaldırmaya yönelik ekolojik yenilikleri desteklemek ve teşvik etmektir. Projenin, kamu kurumları, kalkınma ortakları ve potansiyel yatırımcılar için yenilikçi kirlilik önleme ve azaltma çözümlerini tespit etme, doğrulama ve bu çözümler için yatırım yapma olanağı sunması beklenmektedir.
Proje kapsamında, ülkelerin su yönetimi, tarım ve su ürünleri yetiştiriciliği ile ilgili kirlilik üzerine mevcut düzenleyici çerçeveler incelenecek; uluslararası enstrümanlarla uyum sağlanacak, kirlilik azaltma ve yönetimi konularında ulusal yatırım önerileri geliştirilecek ve bilgi paylaşımı yapılacaktır.
BBSEA Programı ile Bölgesel Diyalogun Güçlendirilmesi
Bu proje, Karadeniz’in sürdürülebilir yönetimi için ortak bir bölgesel çerçeve oluşturmayı ve Karadeniz ülkelerinin çevresel kalitesini geliştirme ve koruma çabalarını desteklemeyi amaçlayan daha geniş kapsamlı BBSEA Programı’nın yapı taşı konumundadır.
BBSEA Programı, bölgesel diyaloğu güçlendirmenin yanı sıra, deniz kirliliğini azaltma önlemlerinin ülkelerin iklim değişikliği ile ilgili uyum ve azaltım stratejilerine entegrasyonuna yönelik ulusal diyaloğun güçlendirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Dünya Bankası Avrupa ve Orta Asya Bölgesi Strateji ve Operasyonlar Direktörü Carolina Sanchez-Paramo, konuyla ilgili olarak şunları ifade etmiştir: “İklim değişikliği, Karadeniz’deki kirlilik etkilerini yoğunlaştırarak sıcaklıkların yükselmesine ve suyla taşınan hastalık risklerinin artmasına yol açmakta ve hem ekosistemleri hem de toplulukları tehdit etmektedir. Proje, katılımcı ülkelerdeki hükümetlerin ve özel sektörün Karadeniz’deki kirliliği azaltmak için harekete geçme konusundaki hazırlık durumlarını güçlendirmeyi destekleyecektir.”
KAYNAK: AA