Lenf sistemi kanseri olarak bilinen lenfomanın pek çok türü ve karakteristik özelliği bulunmaktadır. Erken tanı konulması son derece kritik olan bu hastalık, tedavi edilmediği takdirde ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Güven Çetin, 15 Eylül Lenfoma Günü’nde “Boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde ağrısız şişlikleri önemseyin. Mutlaka bir hekime başvurun” diyerek toplumda lenfoma farkındalığını artırmaya yönelik önemli bir uyarıda bulunmuştur.
Kemik iliğinde de görülebiliyor
Prof. Dr. Güven Çetin, lenfomayı (lenf kanseri) vücudumuzda bulunan lenfosit adı verilen bağışıklık sistemi hücrelerini etkileyen, bu hücrelerin lenf bezlerinde aşırı çoğalmasına yol açan bir hematolojik malignite olarak tanımlamaktadır. “Lenfoma türleri oldukça fazladır, ancak temel olarak Hodgkin Lenfoma ve Hodgkin Dışı (Non-Hodgkin) Lenfoma olarak iki ana gruba ayrılmaktadır,” diyerek hastalığın farklı yönlerine dikkat çekmiştir. Ayrıca, lenfomanın yalnızca lenf bezlerini değil, dalak, sinir sistemi ve kemik iliği gibi diğer organları da etkileyebileceğini vurgulamıştır.
Pek çok faktör etkili
Lenfomanın gelişim nedenleri tam olarak aydınlatılamamış olsa da, genetik ve çevresel etkenlerin hastalığın ortaya çıkışında önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Prof. Dr. Çetin, bu etkenleri şu şekilde sıralamaktadır:
- Enfeksiyonlar
- Otoimmün hastalıklar
- Yaş
- Cinsiyet
- Aile öyküsü
- Radyasyon maruziyeti
Lenfomanın en kritik belirtileri
Lenfoma hastalarında farklı klinik belirtiler gözlemlenmekle birlikte, en sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
- Boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde ağrısız şişlik
- Geceleri yatağı ve kıyafetleri ıslatacak derecede terleme
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Yüksek ateş
- Vücutta kaşıntı
- Karında şişkinlik
Lenf kanseri (lenfoma) nasıl teşhis edilir?
Lenfoma kesin tanısı, biyopsi ile konulmaktadır. Prof. Dr. Çetin, “Hastalığın bulunduğu lenf bezinin mümkünse tamamen çıkarılması gerekmektedir. Gerekli durumlarda, kemik iliği yayılımını değerlendirmek amacıyla kemik iliği biyopsisi yapılabilir,” şeklinde açıklamalarda bulunmaktadır.
Lenf Kanserinin Tedavisi
Lenfoma tedavisi, hastalığın türüne göre değişiklik göstermektedir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:
- Kemoterapi/Monoklonal antikor tedavisi (akıllı ilaçlar)
- Radyasyon tedavisi
- Kök hücre (kemik iliği) nakli
- Otolog nakil (hastanın kendi kök hücreleri ile yapılan nakil)
- Allojenik nakil (başka bir vericiden alınan kök hücre ile yapılan nakil)
Son yıllarda geliştirilen CAR T hücre tedavisi, immünoterapiler ve benzeri yeni tedavi yöntemleri, daha az yan etki ile daha iyi sonuçlar elde etme imkanı sunmaktadır.
Erken tanı hayat kurtarır
Lenfomanın çok sayıda ve farklı karakterde türleri olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Bu türlerden bazıları yavaş ilerlerken, bazıları hızla ilerleyerek ölümcül hale gelebilir. Prof. Dr. Çetin, “Bu nedenle hastalıktan şüphelenildiğinde erken tanı konulması ve gerekli tetkiklerin hızla yapılması, tedavi sürecinin başarısını artıran önemli bir unsurdur,” diyerek erken tanının önemini vurgulamaktadır.