Dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması, 2022 yılında uluslararası alanda elde ettikleri gelirleriyle dikkat çekti. Bu firmaların toplam gelirleri, 499,7 milyar dolara ulaşarak son 8 yılın en yüksek seviyesine çıkmış oldu. AA muhabirinin, uluslararası inşaat sektörü yayınlarından Engineering News Record (ENR) dergisinin 2023 yılına ait “En Büyük 250 Uluslararası Müteahhitlik Firması Listesi”nden derlediği verilere göre, bu şirketlerin gelirleri, küresel enflasyon, tedarik zincirindeki aksaklıklar, iklim değişikliği ve bölgesel çatışmalar gibi zorluklara rağmen, bir önceki yıla göre yüzde 16,6 oranında bir artış göstermiştir.
2015 yılında 501,1 milyar dolar olan uluslararası kazançlar, 2016’da 468,1 milyar dolara düşmüştü. Ancak firmalar, gelirlerini 2017’de 482,4 milyar dolara, 2018’de ise 487,3 milyar dolara çıkarmayı başardılar. 2019 yılında ise gelirler 473,1 milyar dolara geriledi. Kovid-19 pandemisinin etkilerinin hissedildiği 2020 ve 2021 yıllarında inşaat firmaları yaklaşık 75 milyar dolar kayıp yaşadı. Bu yıllarda elde edilen gelirler sırasıyla 420,4 milyar dolar ve 397,9 milyar dolar olarak kaydedildi. Ancak, Kovid-19’un etkilerinin azalmasıyla birlikte, 2022 yılında gelirler 428,5 milyar dolara, 2023 yılında ise 499,7 milyar dolara yükselmiştir. Böylece, gelirler 2015 yılından sonraki en yüksek seviyeye ulaşmıştır.
En Yüksek Gelir Avrupa’dan Elde Edildi
Uluslararası inşaat firmaları, 2022 yılında en yüksek gelirlerini 130,8 milyar dolarla Avrupa pazarından elde etti. Avrupa’nın ardından Asya, 89,6 milyar dolarlık geliriyle ikinci sırada yer aldı. Amerika Birleşik Devletleri’nde müteahhitlik firmalarının kazançları ise 71,5 milyar doları buldu. Orta Doğu pazarında elde edilen gelirler, bir önceki yıla göre yüzde 28,8 artarak 64,3 milyar dolara ulaştı. Orta Doğu, firmaların uluslararası gelirlerini oransal olarak en çok artırdığı bölge olma özelliğini taşıyor. Firmalar, Afrika’dan 52,4 milyar dolar, Latin Amerika’dan 34,7 milyar dolar, Avustralya’dan 30,7 milyar dolar, Kanada’dan 24 milyar dolar ve Karayipler’den 1,7 milyar dolar kazanç sağladı.
Gelirlerin Yarısı Ulaştırma ve Yapı İnşaat İşlerinden
Dünyanın en büyük inşaat firmalarının en çok gelir elde ettiği ilk beş sektör dikkat çekici bir tablo oluşturdu. Bu kapsamda, havaalanı, köprü, demir yolları ve tünel gibi çeşitli ulaştırma projelerinde müteahhitler, toplamda 154,6 milyar dolar gelir elde etti. Ayrıca, ticari binalar, eğitim alanları, kamu binaları, hastaneler, oteller ve apartmanlar gibi yapı inşaat işlerinden elde edilen kazanç ise 97 milyar dolara ulaştı. Dolayısıyla, inşaat devlerinin geçen yıl elde ettiği 499,7 milyar dolarlık gelirin yarısı, ulaştırma ve yapı inşaat işlerinden kaynaklandı. Rafine, petrokimya tesisleri ve boru hatları gibi petrol sektörü inşaatları, müteahhitlerin uluslararası düzeyde gelir elde ettikleri bir diğer önemli alan oldu ve bu projelerden 81,1 milyar dolar kazanç sağladılar. Ayrıca, termik ve hidroelektrik santraller ile trafo merkezleri gibi enerji projelerinden elde edilen gelir 52 milyar dolar olarak hesaplandı. İmalat sektörü projeleri, otomotiv ve tekstil fabrikalarının inşaatı gibi işlerden elde edilen gelir ise 32,7 milyar doları buldu.
Türk Şirketlerinin Kazancının Yüzde 60’ı Uluslararası
Listeye giren Türk müteahhitlik şirketlerinin uluslararası kazançlarının toplam gelirleri içindeki payı da dikkat çekiyor. En çok gelir elde eden 250 firma içinde yer alan 43 Türk şirketinin gelirleri, 2022’de 18,5 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu Türk şirketlerinin toplam gelirleri ise 30,8 milyar dolar olarak hesaplandı. Böylece, Türk şirketlerinin gelirlerinin yüzde 60’ını uluslararası projelerden elde ettiği görüldü. Ayrıca, sıralamaya giren Türk firmalarına başarı ödülleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılması beklenen “Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni”nde verilecek.
