ABD Ekonomisindeki Gelişmeler ve Piyasa Etkileri

05/09/2024 GENEL

abd-ekonomisindeki-gelismeler-ve-piyasa-etkileri-sGOujF9R.jpg

ABD Ekonomisinde Gelişmeler ve Piyasa Etkileri

ABD ekonomisinin beklenenden daha hızlı bir soğuma sürecine girebileceği endişeleri, yatırımcıların risk iştahını olumsuz etkiliyor. Bu bağlamda, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkı para politikası duruşunun, bu aydan itibaren gevşemesi bekleniyor. Analistler, bugün açıklanacak olan ADP özel sektör istihdamı verilerinin, Fed’in gelecekteki politika adımlarına dair önemli ipuçları sunabileceğini vurguluyor. Ayrıca, haftalık işsizlik maaşı başvurularının da piyasalarda dikkatle takip edildiği ifade ediliyor.

Dün açıklanan verilere göre, ABD’de JOLTS açık iş sayısı Temmuz ayında 7 milyon 673 bine gerileyerek, Ocak 2021’den bu yana en düşük seviyesini kaydetti. Öte yandan, Temmuz ayına ait fabrika siparişleri ise %5 artış göstererek beklentilerin üzerinde bir performans sergiledi. Bu durum, ülkedeki durgunluk endişelerini artırırken, yarın açıklanacak istihdam raporunun ABD ekonomisine dair daha fazla bilgi sağlayacağı öngörülüyor.

Bu gelişmelerin ışığında, Fed’in “Bej Kitap” raporunda, ekonomik faaliyetin son haftalarda yavaşladığına dikkat çekildi. Bankanın 12 şubesinden gelen analizlerle hazırlanan bu raporda, ekonomik faaliyetin 3 bölgede hafif bir artış gösterdiği, önceki rapor döneminde yatay veya azalan faaliyet bildiren bölge sayısının ise 5’ten 9’a yükseldiği belirtildi. Fed yetkililerinin açıklamaları da dikkatle izlenirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, iş gücü piyasasında bir yumuşama gözlemlendiğini, ancak bunun zayıf bir duruma işaret etmediğini ifade etti.

Bostic ayrıca, fiyat baskılarının hızla ve genel olarak azaldığını, son verilerin enflasyonun muhtemelen %2’ye doğru sürdürülebilir bir yolda olduğunu gösterdiğini belirtti. Bununla birlikte, Fed’in kısıtlayıcı politika duruşunu çok uzun süre sürdürmemesi gerektiğini vurguladı. Enflasyon risklerinin azalmaya devam etmesi için dikkatli olunması gerektiğini söyleyen Bostic, yüksek enflasyonu ekonomide ciddi bir hasar yaratmadan ortadan kaldırmanın mümkün olabileceğine inandığını ifade etti.

San Francisco Fed Başkanı Mary Daly ise, ABD Merkez Bankası’nın iş gücü piyasasını sağlıklı tutmak için faiz oranlarını düşürmesi gerektiğini, ancak bu kararın ne kadar olacağının artık gelen ekonomik verilere bağlı olduğunu dile getirdi. Söz konusu gelişmelerle birlikte, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in yıl sonuna kadar 100 baz puanlık bir faiz indirimine gideceği yönünde güçlü bir beklenti oluştu. Ayrıca, bu ay içinde 50 baz puanlık bir faiz indirimi yapılabileceği tahminlerinin oranı %45’e yükseldi.

Artan resesyon endişeleri ve teknoloji hisseleri öncülüğünde dünya genelinde görülen satış baskısının ardından, dün piyasada toparlanma sinyalleri gözlemlendi. Yapay zeka alanında yatırımcıların şirketleri yeniden değerlendirmeye aldığı görüldü. Kurumsal tarafta ise US Steel’ın hisseleri, Beyaz Saray’ın çelik üreticisinin Japon şirket Nippon Steel tarafından satın alınmasını engellemeye hazırlandığı yönündeki haberlerin etkisiyle %17’den fazla değer kaybetti.

Öte yandan, ABD’de Demokrat başkan adayı Kamala Harris, yeni kurulan şirketler için vergi indirimini 5 bin dolardan 50 bin dolara çıkarmayı planladığını açıkladı. İlk başkanlık döneminin sonunda 25 milyon yeni küçük işletme başvurusu görmek istediğini ifade eden Harris, bu hedefe ulaşmak için yeni işletme kurma maliyetlerini düşüreceklerini belirtti.

Tüm bu gelişmeler ışığında, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %3,76 ile 19 Temmuz 2023’ten bu yana en düşük seviyeden kapanırken, yeni günde dolar endeksi 101,3 seviyesinde, altının ons fiyatı ise önceki kapanışın %0,4 üzerinde 2.505 dolarda dengelendi. Brent petrolün varil fiyatı, artan resesyon endişeleri ve özellikle Çin kaynaklı zayıf talep beklentileri ile dün %1,2 oranında düşüş gösterdi. Ancak, bugün ABD’de petrol stoklarının düşmesi ve OPEC+’nın üretim artışını erteleyebileceğine dair haber akışının etkisiyle %0,2 kazançla 72,8 dolardan işlem görüyor.

Merkez bankaları tarafında ise, Kanada Merkez Bankası (BoC) dün politika faizini üst üste üçüncü toplantıda 25 baz puan düşürerek %4,25’e indirdi. Bankadan yapılan açıklamada, enflasyonun beklentilere uygun bir şekilde Temmuz ayında %2,5’e gerilediğine dikkat çekildi. Dün, Dow Jones endeksi %0,09, S&P 500 endeksi %0,16 ve Nasdaq endeksi %0,30 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar, yeni güne negatif bir seyirle başladı.

Avrupa borsalarında ise dün satıcılı bir seyir gözlemlenirken, bölge genelinde durgunluk endişeleri yatırımcıların odak noktası olmaya devam ediyor. Analistler, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bu yıl içerisinde iki faiz indirimi daha yapacağına kesin gözüyle bakıyor ve gözlerin makroekonomik veri akışına çevrildiğini ifade ediyor. Dün açıklanan verilere göre, Almanya’da hizmet sektörü PMI 51,2, Avro Bölgesi’nde ise 52,9 ile beklentilerin altında kalmasına rağmen güçlü kalmaya devam etti. Ayrıca, Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), Temmuz ayında aylık %0,8 artarken, yıllık bazda %2,1 azaldı.

Üç aydır boş olan İspanya Merkez Bankası başkanlığı görevine ise José Luis Escrivá Belmonte getirildi. Dün Almanya’da DAX 40 endeksi %0,83, Fransa’da CAC 40 endeksi %0,98, İtalya’da FTSE MIB endeksi %0,54 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi %0,35 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar da yeni güne negatif bir seyirle başladı.

Asya tarafında ise satış baskısının etkili olduğu görülüyor. Dolar/yen paritesindeki düşüş devam ederken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) yönetim kurulu üyesi Hajime Takata, şirketlerin harcamalarını ve ücretleri artırmaya devam ettiği takdirde merkez bankasının faiz oranlarını artırması gerektiğini belirtti. Analistler, BoJ’un bir sonraki faiz artırımını Ocak ayında yapacağına dair fiyatlamaların güçlendiğini ifade ediyor.

Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi %1,12, Güney Kore’de Kospi endeksi %0,18, Çin’de Şanghay bileşik endeksi %0,13 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi %0,47 geriledi. Borsa İstanbul’da ise dün satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre %0,37 azalışla 9.984,93 puandan tamamladı. Bugün, yurt içinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklayacağı Orta Vadeli Program (OVP) takip edilecek. Bu toplantıdan alınacak sinyallerin varlık fiyatlarını etkilemesi öngörülüyor.

Dolar/TL, dün %0,1 değer kaybederek 33,9853’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında bir önceki kapanışın %0,1 üzerinde 34,0280 seviyesinden işlem görüyor. Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistiklerinin, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, ABD’de ADP özel sektör istihdamı, haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve hizmet sektörü PMI verilerinin izleneceğini belirtiyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 9.600 puan seviyelerinin destek, 10.100 ve 10.250 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğu ifade ediliyor.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler: