Vergi Borçları Hakkında Önemli Açıklamalar
Bakan Şimşek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, devlete vergi borcu olan mükellefleri kamuoyuyla paylaşma kararı aldıklarını belirtti. Bugün itibarıyla, 5 milyon liradan fazla vergi borcu olanların isimlerinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yayımlanacağını duyurdu. Bu kapsamda, borçlu mükelleflerin iki ayrı liste halinde açıklanacağını ifade eden Şimşek, ilk listede ikmalen, resen veya idarece yapılan tarhiyatlar sonucu kesinleşen vergi ve ceza tutarlarının, ikinci listede ise vadesi geçmiş ancak ödenmemiş vergi ve ceza tutarlarının yer alacağını belirtti.
“Listede Yer Alanlar Ya İflas Etmiş Ya da Hiçbir Mal Varlığı Bulunmayan İşletmeler”
Şimşek, “Kesinleşen tarhiyatlar” listesinde 2,464 mükellefin bulunduğunu ve bu mükelleflerin toplamda 53 milyar lira tutarında kesinleşen vergi ve ceza borcuna sahip olduklarını açıkladı. Bu mükelleflerin 419’unun gerçek kişi, 2,045’inin ise tüzel kişi olduğunu vurgulayan Şimşek, “Listede yer alan mükelleflerin 299’u faal durumda ve toplam mükelleflerin yüzde 12,1’ini oluşturuyor. Bu mükellefler adına kesinleşen vergi ve ceza tutarı ise 6,3 milyar liraya ulaşmaktadır. Diğer yandan, terk mükellef sayısı 2,165 olarak belirlenmiş olup, bunlar adına kesinleşen vergi ve ceza tutarı 46,6 milyar liradır.” diye ekledi.
Şimşek, bu listede yer alan mükellefler için doğrudan “vergi borçlusu” ifadesinin kullanılamayacağını belirtti. Listede, vergi beyanlarında eksiklik bulunan ya da hiç beyanname vermeyen, ayrıca haksız yere vergi iadesi alan mükelleflerin kesinleşmiş tarhiyatlarının yer aldığını ifade etti.
Kesinleşen tarhiyatların ödenmiş olmasının, açıklama yapılmasına engel olmadığını vurgulayan Şimşek, “Bu nedenle bu liste, diğer borçlu listesiyle karıştırılmamalıdır. Listede bulunan mükelleflerin büyük bir kısmı, gerçek bir faaliyeti olmaksızın sahte belge düzenleme veya vergi kaçırma amacıyla kurulmuş işletmelerdir. 2,464 mükelleften 1,752’si bu türden. Bu mükellefler hakkında kesinleşen vergi ve ceza tutarı 42,9 milyar lira olup, bu tutar toplamının yüzde 81,1’ine denk gelmektedir. Ancak bu tutarın tahsil kabiliyeti yoktur, zira bu işletmeler ya iflas etmiş ya da hiçbir mal varlığı bulunmamaktadır. Bu tür işletmeler genellikle sahte belge düzenlemek amacıyla kurulmakta ve amaca ulaşıldıktan sonra kaybolmaktadır.” ifadelerini kullandı.
“Sahteleri Tespit İçin Yapay Zeka Kullanılacak”
Sahte belge düzenleyerek haksız kazanç elde eden işletmelerle mücadele için çeşitli yasal düzenlemeler yaptıklarını, ancak bazı düzenlemelerin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğini belirten Şimşek, “Bu konuda yeniden yasa çıkartıldı ve bazı düzenlemelerimiz onaylandı. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele çalışmaları kapsamında, sahtecilik yapan mükellefleri tespit etmek için yapay zeka teknolojisinden faydalanıyoruz. Sahte belge düzenleme riski yüksek mükellefler ile haksız vergi iadesi talep etme riski yüksek olanları tespit etmek amacıyla TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile projeler geliştirdik. Bu sayede, devletten haksız iade almak veya sahte belge düzenlemek amacıyla kurulmuş işletmeleri, birçok veriyi analiz ederek hızlı bir şekilde tespit edebileceğiz ve bunların mükellefiyetlerini kapatabileceğiz. Böylece hem dürüst mükelleflerin hem de kamu menfaatinin korunmasını sağlamayı hedefliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Uzun Yıllara Dayanan Borçlar”
Şimşek, ikinci listede ise 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Eylül 2023’e kadar ödenmemiş, 5 milyon lira ve üzerindeki vergi ve cezalara ilişkin bilgi vererek, şu açıklamalarda bulundu: “Bu listedeki mükellef sayısı 36,806’dır. Bunların 7,948’i gerçek, 28,858’i tüzel kişidir. Bu mükelleflerin 4,807’si faal durumda olup, toplam mükellef sayısının yüzde 13,1’ini teşkil etmektedir. Terk mükellef sayısı ise 31,999’dur. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalara ait toplam borç miktarı 914,9 milyar lirayı bulmaktadır. Faal mükelleflerin toplam borç tutarı 113,8 milyar lira olup, bu tutar toplam borç içinde yüzde 12,4’lük bir paya sahiptir. Terk mükelleflerin borç tutarı ise 801,1 milyar liradır. Önemle belirtmek gerekir ki, 36,806 mükellefin 30,696’sının borcunun tahsil kabiliyeti bulunmamaktadır. Vadesi geçmiş vergi ve ceza borçlarının toplamı 914,9 milyar lira olmasına rağmen, tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarı 812,8 milyar liradır. Bu alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanı bulunmamaktadır. Bu borçlar, uzun yıllara dayanan birikmiş borçlardır.” diye konuştu.
Bu alacakların neden tahsil edilemediği hakkında da açıklamada bulunan Şimşek, “Bu mükelleflerin ya da kanuni temsilcilerinin mal varlıkları bulunmamaktadır. Tüm yasal işlemler yapılmış olmasına rağmen alacaklar tahsil edilememektedir. Bu borçlar, zaman aşımına uğramadığı sürece devletin yasal kayıtlarında tutulmaktadır ve zaman zaman tahsilat oranları konusunda eleştirilere neden olabilmektedir.” ifadelerini kullandı.
“Vergi Alacaklarının Tahsili İçin Titizlikle Çalışıyoruz”
Bakan Şimşek, vergi alacaklarının tahsili konusunda titizlikle çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti: “Devletin en önemli gelir kaynağı vergilerdir. Bu nedenle vergilerin zamanında ödenmesi büyük önem taşımaktadır. Vergi borcunu ödemeyenler hakkında tüm icra işlemlerini gerçekleştirmekteyiz. İyi niyetli olup borcunu ödemede zor duruma düşen mükelleflerimize ise taksitlendirme imkânı sunarak yardımcı olmaktayız. Çalışan ve üreten, ancak borçlarını ödemekte zorlanan mükelleflerimiz olabiliyor. Tahsil kabiliyeti olan 113,8 milyar lira için vergi dairelerimiz, tüm mükelleflerle görüşmekte ve borçlarını ödemeleri konusunda gerekli kolaylıkları sağlamaktadır.”
KAYNAK: AA
