Bakan Bolat, Edirne Valiliği’nin ev sahipliğinde, Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın himayelerinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) destekleriyle düzenlenen Balkan İş ve Yatırım Forumu’nda konuştu. Edirne’nin Türkiye’nin Balkanlar’a açılan kapısı olduğunu vurgulayan Bolat, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Kosova ve Kuzey Makedonya’dan gelen bakanlar ve iş insanlarıyla bir araya gelmekten büyük mutluluk duyduğunu ifade etti. İklim değişikliğinin hassas ekonomileri tehdit ettiğini belirten Bolat, bu etkilerin bölgedeki ülkelerde de hissedildiğini ve özellikle Bosna-Hersek’in sel felaketleriyle karşı karşıya kaldığını hatırlatarak, Bosna-Hersek halkına geçmiş olsun dileklerini iletti.
Bölgesel İşbirliği Vurgusu
2023 yılında olduğu gibi, 2024 yılı itibarıyla küresel ekonomik büyüme oranının yavaşlama eğiliminde olduğunu aktaran Bolat, 2023 yılında dünya ekonomisinin zayıf bir şekilde %3,2 büyüdüğünü ve 2024’te aynı seviyede kalmasının beklendiğini dile getirdi. Bolat, yavaşlayan küresel ekonomiye rağmen, bölgesel işbirliklerine olan eğilimin giderek arttığını vurgulayarak, “Küresel gelişmeleri takip ederek, fırsatlardan yararlanmak ve tehditleri ortadan kaldırmak için bölgesel işbirliğimizin devamlılığı olmazsa olmazdır.” şeklinde konuştu. Ayrıca, devam eden savaşlar ve iklim değişikliği gibi tehditlerin bertaraf edilmesinde bölgedeki işbirliğinin öneminin arttığını belirtti. Bakan Bolat, Balkan politikalarının dört ana eksenini; üst düzey siyasi diyalog, güvenlik, ekonomik entegrasyon ve bölgedeki çok kültürlü toplumsal yapıların korunması olarak sıraladı.
Balkan Ülkeleri İle Ticaret Hacmi
Balkan ülkelerinin Türkiye için önemli bir ticari ortak olmaya devam ettiğine dikkat çeken Bolat, 2023 yılı itibarıyla bölge ülkeleriyle toplam ticaret hacminin 34,3 milyar dolara yükseldiğini belirtti. 2024’ün üçüncü çeyreği itibarıyla bu ticaret hacminin geçen yılın aynı dönemine göre %23 artışla 27,2 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ifade eden Bolat, bu rakamların Balkan ülkeleriyle güçlü bir işbirliğine işaret ettiğini kaydetti. Türkiye’den özel sektör tarafından 11 Balkan ülkesine bugüne kadar 3 milyar 131 milyon dolar yatırım yapıldığını belirten Bolat, “11 Balkan ülkesinden Türkiye’ye gelen doğrudan yatırım ise 182 milyon dolar olmuştur.” dedi.
AB ve Balkan Ülkeleri İlişkileri
Balkan ülkelerinin Avrupa kurumlarıyla bütünleşme perspektifinin, bölgede istikrar ve reformların sürdürülmesi açısından önemli bir teşvik unsuru olduğunu vurgulayan Bolat, Türkiye’nin bu perspektifi desteklediğini ifade etti. Avrupa Birliği’nin barışın sağlanması, yeşil dönüşüm ve dijital ekonomi konularına verdiği önemin altını çizen Bolat, AB’nin Batı Balkanlar için Büyüme Planı’nı yürürlüğe koyduğunu hatırlattı. Bu plan çerçevesinde, AB’nin Balkanlar’daki aday ülkelere toplam 6 milyar avro finansman sağlayacağını belirtti. Türkiye’nin de bölgedeki birçok önemli projeyi hayata geçirdiğini vurguladı.
Türk Müteahhitlerinin Başarıları
Bakan Bolat, 2023 yılında AB’ye aday Balkan ülkelerine Türkiye’den toplamda 2 milyar dolardan fazla yatırım yapıldığını belirterek, Türk müteahhitlerin 11 Balkan ülkesinde toplamda 668 projede 24,7 milyar dolarlık inşaat işi gerçekleştirdiğini açıkladı. Türk müteahhitlerinin, havalimanları, metrolar, endüstriyel tesisler gibi büyük ölçekli projelerdeki başarılarının Balkanlar’da da devam ettiğini vurguladı. 2024 yılı ekim ayı itibarıyla Türk müteahhitlerinin Balkanlar’da yaklaşık 10 milyar dolar değerinde 300’den fazla projeyi üstlendiğini ifade etti.
Türkiye’nin Ekonomik Başarıları
2023 yılında Türkiye ekonomisinin %5,1 büyüyerek 1 trilyon dolar Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) seviyesini aştığını belirten Bolat, “2024’ün ilk yarısında 1,2 trilyon dolar milli gelire ulaştık.” dedi. Türkiye’nin 2024 yılının ikinci çeyreğinde %2,5 GSYH büyüme oranına ulaşarak 16 çeyrek üst üste kesintisiz büyüme performansını sürdürdüğünü dile getirdi. Türkiye’den geçen yıl mal ihracatının 255,6 milyar dolara ulaştığını ve bu yılın 3. çeyreği itibarıyla ihracatın %3,2 artış göstererek 193 milyar dolara geldiğini kaydetti.
Dış Ticaret Açığı ve Hizmet İhracatı
Dış ticaret açığının bu yılın ilk 9 ayında %31,5 oranında azalarak 87,7 milyar dolardan 60,1 milyar dolara gerilediğini belirten Bolat, eylül ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının %76,8’lere yükseldiğini ifade etti. Hizmet ihracatının ise 2023 itibarıyla 106 milyar dolar gibi rekor bir seviyeye ulaştığını kaydeden Bolat, “Bu yıl bu rekoru 110 milyar dolara taşımayı hedefliyoruz.” dedi. Bolat, iş insanlarının emekleri ve mücadeleleri ile bu başarıların elde edildiğini vurgulayarak, ticaret diplomasisinde karşılaşılan zorlukları gidermek adına her zaman iş insanlarının yanında olacaklarını ifade etti.
Bakan Bolat, Balkan Yatırım ve İş Forumu’nun ticaret ve yatırımlara yönelik işbirliğini geliştirmek adına önemli bir kilometre taşı olacağına inandığını belirtti. Konuşmasının ardından, Bakan Bolat’a, Vali Yunus Sezer tarafından Selimiye Camisi hünkar mahfilinde yer alan elma ağacı motifinin işlendiği Edirnekari tekniğiyle yapılmış bir tablo hediye edildi.
