Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nden Fiyat Analizi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, eylül ayında üretici ile market fiyatları arasındaki farklara dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Eylül ayında en yüksek fiyat farkının yüzde 249 ile havuçta gerçekleştiğini ifade eden Bayraktar, bu farkı sırasıyla yüzde 219,8 ile limon, yüzde 212,9 ile kuru kayısı, yüzde 212,2 ile kuru soğan ve yüzde 205,6 ile patatesin takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, “Üreticide 7 lira 50 kuruş olan havuç, markette 26 lira 18 kuruşa, 11 lira 50 kuruş olan limon 36 lira 78 kuruşa, 130 lira olan kuru kayısı 406 lira 76 kuruşa, 5 lira 60 kuruş olan kuru soğan 17 lira 48 kuruşa, 4 lira 70 kuruş olan patates ise 14 lira 36 kuruşa satıldı” şeklinde konuştu.
Market Fiyatlarındaki Değişimler
Bayraktar, eylül ayında markette 36 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 13’ünde ise fiyat düşüşü görüldüğünü kaydetti. Markette fiyatı en fazla artan ürünün yüzde 32,7 ile kuru incir olduğunu belirten Bayraktar, bu ürünün ardından yüzde 20,5 ile yeşil fasulye, yüzde 14,1 ile sivri biber ve yüzde 14 ile yumurtanın geldiğini ifade etti.
Diğer yandan, markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 30 ile limon oldu. Limonu, yüzde 22,8 ile havuç, yüzde 21,6 ile salatalık ve yüzde 15,9 ile maydanoz takip etti.
Üretici Fiyatlarında Artış ve Düşüşler
Üreticide eylülde 28 ürünün 12’sinde fiyat artışı, 13’ünde fiyat düşüşü gözlemlendi. Üreticide en çok fiyat düşüşünün yüzde 24,3 ile yeşil soğanda görüldüğünü aktaran Bayraktar, “Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 22,8 ile maydanoz, yüzde 18,2 ile marul ve kuru fasulye takip etti. Üreticide en çok fiyat artışı ise yüzde 48,6 ile kabakta gerçekleşti. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 31,8 ile yeşil fasulye, yüzde 20,4 ile salatalık ve yüzde 20 ile sivri biber izledi” dedi.
Devletin Müdahale Gereksinimi
Bayraktar, yeşil soğan, maydanoz, marul ve kuru fasulye arzındaki artışların, bu ürünlerin fiyatlarına düşüş olarak yansıdığını belirtti. Şunları ekledi:
- “Kışlık patateste hasat başladı. Bu yıl, geçen yıla göre yaklaşık 1,5 milyon ton fazla patates üretimi olacağı tahmin ediliyor.”
- “Geçen yıl eylülde patateste üretici fiyatı ortalama 9,5 lira iken, bu yıl yaklaşık yüzde 50 düşüşle 4,7 lira seviyesine geriledi. Üreticilerimiz patatesi 4,7 liraya satarken, tüketici marketten 3 katı fiyatına satın alıyor.”
- “Kışlık patateste depo ve işçilik giderleri maliyetleri daha da artırıyor. Artan maliyetler nedeniyle üreticilerimiz borçlarını ödeyememe korkusu yaşamaya başladı.”
- “Ülkemiz kuru soğan üretiminde de bir önceki yıla göre yaklaşık 200 bin ton artış olacağı tahmin ediliyor.”
- “Kuru soğan ve patates üreticilerimiz, arzda yaşanan bu artış sonucu fiyatların daha fazla düşmesi endişesini taşıyor.”
- “Kısıtlı açılan kuru soğan ihracatının tamamen açılması, yeni pazarlar bulunması ve önceki yıllarda olduğu gibi Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girerek patates ve kuru soğana müdahale etmesi gerekiyor.”
- “Devlet eliyle yapılacak patates ve kuru soğan alımlarında, üreticilere verilecek her türlü hizmette ziraat odalarına da görev verilmelidir.”
