Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Ekonomi Sunumu
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, AK Parti’nin parti yönetimi ve milletvekillerine yönelik olarak gerçekleştirdiği kapsamlı sunumda, Türkiye ekonomisinin mevcut durumunu ve geleceğe dair beklentileri aktardı. Şimşek, partililere, uyguladıkları istikrar ve reform programının başarılı bir şekilde hayata geçirildiğini vurgulayarak, “Sonuçları almaya başladık” ifadesini kullandı. İşte Şimşek’in sunumunda öne çıkan başlıklar:
MERKEZ BANKASI REZERVİ
Şimşek, Merkez Bankası rezervlerinin rekor seviyeye ulaştığını belirtti. Geçen yılın Mayıs ayında 98,5 milyar dolar olan brüt rezervlerin, 4 Ekim itibarıyla 156,3 milyar dolara yükseldiğini açıkladı. Swap hariç net rezervlerin ise eksi 60,5 milyar dolardan 34,6 milyar dolara çıktığını ifade ederek, “Bu durum, rezerv sorunlarımızı ortadan kaldırdı” dedi.
KKM’DEN ÇIKIŞ SÜRÜYOR
Kamu Garantili Mevduat (KKM) stokunun TL bazında zirve noktasından, yani 3,4 trilyon liradan, 59 hafta boyunca kesintisiz bir şekilde azaldığını ve 1,5 trilyon liranın altına düştüğünü aktardı.
CARİ AÇIK
Cari açığın sürdürülebilir bir seviyeye çekildiğini belirten Şimşek, dış dengeyi iyileştirdiklerini ve kırılganlıkların azaldığını vurguladı. Geçen yılın Mayıs ayında 55,6 milyar dolar olan cari açığın, bu yıl Ağustos ayında 11,3 milyar dolara gerilediğini açıkladı.
TÜRKİYE’NİN RİSK PRİMİ DÜŞÜYOR
Ülkenin risk priminin, 700 baz puan seviyesinden 270 baz puan civarına düştüğünü belirten Şimşek, bu durumun yurtdışından daha uygun maliyetle finansman sağlama imkanı sunduğunu ifade etti.
DIŞ KAYNAĞA ERİŞİM
Finansmana erişimdeki artışın, ülkenin dış kaynağa erişim sorununu ortadan kaldırdığını vurgulayan Şimşek, program öncesinde bankaların dış borç çevirme oranının yüzde 97 iken, bu oranın yüzde 154’e yükseldiğini belirtti. Reel sektörün dış borç çevirme oranının ise aynı dönemde yüzde 73’ten yüzde 127’ye çıktığını aktardı.
DIŞ BORÇLANMA MALİYETİ
Dış borçlanma maliyetlerinin düştüğünü ifade eden Şimşek, Hazine’nin 2023’ün ilk çeyreğinde 10 yıllık yurt dışı tahvili yüzde 9,8 ile borçlanırken, günümüzde bu oranın yüzde 7’ye gerilediğini belirtti.
TÜRKİYE’NİN KREDİ NOTU
Kredi notunun artış gösterdiğini ve 2024 yılında üç büyük kredi derecelendirme kuruluşundan kredi notu artırımı alan tek ülke olduklarını söyledi. Ayrıca, Türkiye’yi gri listeden çıkarma başarısını, yapılan reformlar ve uygulamaların sonucunda elde ettiklerini vurguladı.
VATANDAŞ ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞÜ HİSSEDECEK
Şimşek, enflasyonu kalıcı bir şekilde tek haneli rakamlara düşürme hedefinde olduklarını belirtti. Mayıs ayında zirveye ulaşan enflasyonun, Haziran’dan itibaren düşüş eğilimine girdiğini ve Eylül ayında yıllık enflasyonun yüzde 50’nin altına gerilediğini açıkladı. Son dört ayda yıllık enflasyonun 26,1 yüzde puan azaldığını ve önümüzdeki aylarda bu düşüşün devam edeceğini vurguladı.
İSTİHDAM GÜÇLÜ
İstihdamın güçlü bir şekilde seyrettiğini belirten Şimşek, 2023 yılında depremin olumsuz etkilerine rağmen 880 bin yeni istihdam sağlandığını ifade etti. 2024 yılı için bu yükselişin devam edeceğini öngördü. 2023 Ağustos ayında istihdamın 32,8 milyon kişiye ulaştığını ve işsizlik oranının yüzde 8,5’e gerilediğini açıkladı. Orta Vadeli Program’da hedeflerinin işsizliği tek hanelerde tutarak 2,3 milyon yeni istihdam oluşturmak olduğunu belirtti.
DEPREME RAĞMEN MALİ DİSİPLİN
Depremin etkilerine rağmen mali disiplinin korunduğunu söyleyen Şimşek, 2023 yılında bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 6,4 öngörülmesine rağmen uygulanan politikalarla bu oranın yüzde 5,2 olarak gerçekleştiğini ifade etti. Deprem hariç açık oranının ise yüzde 1,6 seviyesinde olduğunu belirtti. Kamu harcamalarında etkinliği artırmak için aldıkları tedbirlerle, bütçe açığının milli gelire oranını bu yıl yüzde 4,9’a, 2025’te yüzde 3,1’e ve sonraki yıllarda yüzde 3’ün altına gerilemesini beklediklerini vurguladı.
EYT’NİN MALİYETİ
Şimşek, sosyal medyada paylaşılan sunumda, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasının maliyeti hakkında da bilgiler verdi. Temmuz ayında sosyal güvenlik sistemindeki aktif/pasif oranının çırak ve stajyerler hariç 1,4 kişiye düştüğünü belirtti. EYT yasasının finansman dahil maliyetinin 2023 yılında 276 milyar lira, 2024’te 752 milyar lira, 2025’te 1,2 trilyon lira, 2026’da 1,6 trilyon lira ve 2027 yılında ise 1,8 trilyon lira olmasının öngörüldüğünü aktardı. Türkiye ve OECD ülkelerindeki emeklilik yaşları hakkında da bilgi veren Şimşek, Türkiye’deki emeklilik yaşının fiilen 52 olduğunu, OECD ülkelerinde ise ortalama 64,4 yaşında olduğunu belirtti. Ayrıca, OECD üyesi 26 ülkede emeklilik yaşının 65 ve üzerinde olduğunu vurguladı.
ASGARİ ÜCRET
Şimşek, sunumda Türkiye’nin net asgari ücretinin diğer gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırmasını yaptı. Avrupa’da asgari ücretin ortalama 516 dolar olduğunu, Türkiye’nin altında ise Macaristan (499 dolar), Romanya (450 dolar), Bulgaristan (398 dolar) ve Rusya’nın (180 dolar) bulunduğunu belirtti. Latin Amerika’daki gelişmekte olan ülkelerde asgari ücretin en yüksek Şili’de 423 dolar, Meksika’da 397 dolar, Kolombiya’da 328 dolar, Arjantin’de 297 dolar ve Brezilya’da 263 dolar olduğunu ifade etti. Asya ülkelerinde ise asgari ücretlerin 203 dolar ile 99 dolar arasında değiştiğini aktardı.
