Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira ödemelerinin elden yapılmasına karşı ceza uygulamaya başlayacak. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan tebliğ taslağına göre, elden ödenen her ay için özel usulsüzlük cezası uygulanacak.
ELDEN ÖDENEN TUTARIN YÜZDE 10’U 5 BİN LİRANIN ALTINDA KALMAYACAK
Ay itibarıyla kiranın yüzde 10’luk kısmına göre hesaplanan tutar, 5 bin liralık özel usulsüzlük cezasının altında kalırsa, minimum 5 bin liralık ceza uygulanacak.
BANKA VEYA PTT ZORUNLU
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2 Ağustos 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı yasa ile getirilen banka üzerinden ödeme zorunluluğuna ilişkin uygulamaları daha iyi anlamak için bir tebliğ taslağı hazırladı.
“Kira Ödemelerinde Tevsik Yükümlülüğüne İlişkin Gelir Vergisi Tebliğ Taslağı”na göre, konutu ve işyerini kiraya verenler ile kiracılar, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini bankalar veya PTT tarafından düzenlenen belgelerle “tevsik etmeleri” zorunlu olacak.
Haftalık, günlük veya benzeri kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin tahsilat ve ödemeler de bu tevsik yükümlülüğü kapsamında tutulacak. Hisseli gayrimenkullerin kiralanması durumunda, kira bedelinin tamamının kiraya verenlerden birine bankalar veya PTT aracılığıyla ödenmesi durumunda, tevsik zorunluluğunun yerine getirildiği kabul edilecek.
CEZASI 5 BİN LİRA
Tebliğ taslağında belirtilen zorunluluğa uymayanlara özel usülsüzlük cezası kesilecektir. Ceza, zorunluluğa uymayan her bir kişi ve her bir işlem için uygulanacak.
- Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı için ceza 20 bin lira;
- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ve kazancı basit usulde tespit edilenler için ceza 10 bin lira;
- Diğerleri için ise işleme konu tutarın yüzde 10’u tutarında, ancak 5 bin liradan az olmamak üzere ceza kesilecek.
Bu cezalar, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak ve bir takvim yılı içerisinde kesilecek ceza toplamı 20 milyon lirayı aşamayacaktır.
Elden ödeme yapanlar, durumu takip eden 5 işgünü içinde kendiliğinden idareye bildirirse, özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
ELDEN KİRA ÖDEMESİNE CEZA NASIL UYGULANACAK?
Gelir İdaresi Başkanlığı, elden kira ödenmesine ilişkin taslakta çeşitli örnekler vermiştir. Örneğin, bir ev sahibi gayrimenkulünü 20 bin liraya kiraya vermiş ve kasım ayına ilişkin kira bedelinin elden ödendiği tespit edilmiştir.
Tevsik (belgelendirme) zorunluluğuna uyulmadığı için hem kiraya veren ev sahibi hem de kiracıya özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Elden yapılan ödeme 20 bin lira olup, yüzde 10’u 2 bin lira etmektedir. Ancak, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı 5 bin liranın altında kaldığı için, hem ev sahibi hem de kiracıya 5 bin lira ayrı ayrı usulsüzlük cezası uygulanacaktır.
– Kiracı, ödemenin tevsik zorunluluğuna uymadığını, ödemeyi takip eden beş işgünü içerisinde kendiliğinden idareye bildirirse, özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
– Ev sahibi, gayrimenkulünü kiracıya 2024’te 25 bin liraya kiralamışsa ve kiracı 2024 yılı eylül ve ekim aylarına ait kira bedelini elden ödediği tespit edilirse, hem ev sahibi hem de kiracıya özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Buna göre; her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil edilen ve ödenen 25 bin lira kira tutarı için bu tutarın yüzde 10’u oranında hesaplanan 2 bin 500 lira ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5 bin liranın altında kalacağından, (2×5.000=) 10 bin lira özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
7 BİN LİRANIN ÜSTÜNE FARKLI ZORUNLULUK
Gelir İdaresi’nin hazırladığı bir diğer taslak ise 7 bin liranın üzerindeki her türlü tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması gerekliliğini getiriyor.
Taslakta şöyle belirtiliyor: “Memur Bay (A), (B) Ltd. Şti.’nden 20 bin liraya bir buzdolabı satın almıştır. Buzdolabının tutarı 7 bin liralık haddi aştığından, bu işleme ait ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir.
Ödemede tevsik zorunluluğuna uyulmadığı takdirde, Bay (A) ve (B) Ltd. Şti.’ne ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.”
