HTŞ ve SMO: Suriye’de İttifak mı, Çatışma mı?
Suriye iç savaşının başlangıcıyla birlikte, silahlı muhalefet grupları arasında yaşanan güç savaşları, bölgedeki dinamikleri büyük ölçüde etkilemiştir. Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve Suriye Milli Ordusu (SMO), bu savaşın öncü aktörleri arasında yer almaktadır. HTŞ, Suriye’nin kuzeybatısında bulunan İdlib’i yönetirken, SMO ise Türkiye’nin desteğiyle Halep çevresinde faaliyet göstermektedir. Ancak bu gruplar arasındaki ilişkiler, zaman zaman kanlı çatışmalara sahne olmuştur.
HTŞ ve SMO Arasındaki Gerilimler
HTŞ ile SMO arasındaki gerilim, geçmişte sık sık kendini göstermiştir. Özellikle Ekim 2022‘de meydana gelen çatışmalar, Türk ordusunun müdahalesiyle kontrol altına alınmıştır. Bu çatışmalar, gruplar arasında süregelen rekabetin ne denli derin olduğunu gözler önüne sermektedir. Ancak son dönemde, HTŞ’nin liderliğinde düzenlenen ve Beşar Esad hükümetinin devrilmesiyle sonuçlanan saldırılara SMO’ya bağlı grupların da katıldığı bildirilmiştir. Bu durum, iki grup arasında bir ittifakın oluşup oluşmadığı sorusunu gündeme getirmiştir.
Uzman Görüşleri
Uzmanlar arasında bu ittifakın kalıcı olup olmadığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Aaron Zelis, HTŞ ve SMO’yu bir ittifak içinde görmemekte ve bu grupların tarihsel olarak “göreceli rakipler” olduğunu vurgulamaktadır. Esad hükümetinin devrilmesi gibi ortak bir hedefin ardından, gruplar arasında güç mücadelesinin yeniden alevlenebileceği ihtimali üzerinde durulmaktadır.
Türkiye’nin Rolü
Türkiye, HTŞ ve SMO’ya bakış açısını stratejik çıkarları doğrultusunda şekillendirmektedir. SMO, Türkiye’nin desteklediği bir yapı olarak, Suriye’nin kuzeyinde Kürt gruplara karşı savaşmıştır. Bu bağlamda, Türkiye’nin Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, SMO’nun desteklenmesinin, İran ve Rusya karşısındaki muhalefetin güçlenmesi açısından kritik bir rol oynadığını belirtmiştir. Türkiye, bu grupların faaliyetlerini yakından takip etmekte ve gerektiğinde müdahalelerde bulunmaktadır.
Geçiş Dönemi ve Olası Fesihler
HTŞ, iç savaş boyunca birçok kez isim değiştirmiş olmasına rağmen, uluslararası arenada hâlâ “terör listesindeki” yerini korumaktadır. Ancak son gelişmeler, HTŞ’nin bu listesinden çıkabileceğine dair umutları artırmıştır. HTŞ lideri Ahmed eş-Şera, silahlı grupların feshedilmesi planlarından bahsetmiş ve bu durumun Suriye’nin geleceği açısından kritik bir öneme sahip olduğunu belirtmiştir. Uzmanlar, HTŞ’nin olası bir feshinin ardından, liderlerin yeni bir siyasi düzenin şekillenmesinde önemli roller üstlenebileceği düşüncesindedir.
Suriye’de İstikrarın Sağlanması
Uzmanlara göre, Esad’ın iktidarının sona ermesiyle birlikte, grupları bir araya getiren ortak hedefin artık geçerliliği kalmamıştır. Bu durum, Suriye’deki siyasi belirsizlikleri artırmaktadır. Graig R. Klein, grupların yeni bir hedef belirlemesinin zor olduğunu ifade ederken, Broderick McDonald, bu belirsizliğin iç çekişmelere ve siyasi şiddete yol açabileceğini vurgulamaktadır. Suriye’de istikrar sağlanabilmesi için HTŞ’nin toplumun tüm kesimleriyle etkileşimde bulunması ve güven inşa etmesi gerektiği konusunda hemfikir olunmaktadır.
Sonuç Olarak
Suriye’deki çatışmaların dinamikleri karmaşık bir yapıya sahiptir. HTŞ ve SMO arasındaki ilişkiler, sürekli bir değişim göstermekte ve bu durum, bölgedeki istikrarı tehdit etmektedir. Türkiye’nin bu gruplara yaklaşımı ve uluslararası aktörlerin tutumları, Suriye’nin geleceği açısından belirleyici olacaktır. Sadece askeri müdahaleler değil, aynı zamanda diplomasi ve siyasi uzlaşılar da bölgede kalıcı bir çözüm bulmak için gereklidir.
İlk yorum yapan olun