Son Dönemde Aidat Artışları
Son yıllarda, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde kiradan sonra en büyük sorun haline gelen aidat artışları, birçok hane için ciddi bir mali yük oluşturdu. 2022 ve 2023 yıllarında asgari ücrete yapılan ara zamlar, personel giderlerine olan etkisiyle birlikte, yılda iki kez artış yapılmasını zorunlu kıldı. Bu durum, birçok kiracı ve ev sahibi için bütçe planlamalarını zorlaştırdı. Bu yıl ara zam yapılmamış olmasına rağmen, enflasyon, fatura artışları ve alınan hizmet bedellerinin etkisiyle aidatlarda kaçınılmaz artışlar yaşandı.
Kimi sitelerde giderlerle açıklanabilir artışlar yapılırken, bazı durumlarda ise fahiş artışlar kiracıları ve ev sahiplerini isyan ettirdi. Bu durum, aidatların ödenebilirliği konusunda yeni tartışmalara yol açtı.
Aidat Artış Oranları
Eva Gayrimenkul Değerleme tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre; İstanbul’da 2023 Ocak ayı ile 2024 Ağustos ayını karşılaştırdığımızda aidat artışları ortalama yüzde 60 olarak tespit edildi. En düşük artış oranı yüzde 28, en yüksek artış ise yüzde 95 olarak kaydedildi. İstanbul genelinde bu yıl ara zam yapan site ve apartmanlar azınlıkta kaldı. Ara zam yapanlar arasında artış oranları genellikle yüzde 40 ile 77 arasında gerçekleşti.
Araştırma kapsamında bazı sitelerde son 1.5 yılda aidat artış oranlarının yüzde 160 seviyelerine kadar yükseldiği belirlendi. Bu yüksek artışlar, sakinlerin bütçe planlamalarını zorlaştıran ve yaşam kalitesine doğrudan etki eden bir faktör haline geldi.
Şehir Merkezindeki Yüksek Aidatlar
İstanbul’da ortalama 100 metrekarelik evler için en yüksek aidat bedeli aylık 4 bin 400 lira ile Beşiktaş’ta görülmektedir. Beşiktaş’ı 3 bin 900 lira ile Şişli, 3 bin 100 lira ile Kadıköy izlemektedir. En düşük aidat tutarları ise aylık 800 lira ile Çatalca ve Silivri ilçelerinde kaydedilmiştir. Şehrin merkezine uzak olan, orta gelirli hanelerin tercih ettiği bölgelerde bile ortalama aidat bedellerinin 1000-1500 lira bandında olması dikkat çekicidir.
Lüks Sitelerdeki Aidat Tutarları
Lüks konut projelerinde istenen rakamlar, İstanbul’daki ortalama kira değerlerinin çok üzerinde seyretmektedir. EVA Gayrimenkul Değerleme’den Değerleme Koordinatörü Serkan Bal’ın verdiği bilgilere göre; Beşiktaş’taki bilinirliği yüksek projelerde, 100 metrekarelik dairelerin aidatları sene başında 32 bin lira civarındayken, şu anda 40 bin lira seviyelerine ulaşmıştır. Kullanım alanlarının 200 metrekareye çıkması durumunda ise aidatlar, 50 bin liradan 60 bin liraya yükselmiştir.
Şişli’deki lüks projelerde, 100 metrekare dairelerin aidatları sene başında 35 bin lira civarındayken, günümüzde 45 bin lira seviyelerine ulaştı. Lüks villa siteleri ile bilinen Sarıyer, Üsküdar ve Beykoz gibi ilçelerdeki ortalama aidat rakamları 12 bin ile 20 bin lira arasında değişirken, bu yıl 15 bin ile 25 bin lira bandına yükseldi. Kadıköy Bağdat Caddesi’ne yakın rezidans projelerinde ise aidatlar 8-12 bin liradan, 8-14 bin lira aralığına çıktı.
Ankara ve İzmir’deki Aidat Tutarları
Peki, Ankara ve İzmir’de ortalama aidat bedelleri ne kadar? Serkan Bal, bu konuda şu bilgileri verdi: “İzmir’de, Karşıyaka, Bayraklı ve Bornova gibi merkezi ilçelerde aidat tutarlarında hafif bir artış gözlemlendi. Karşıyaka’da 100 metrekarelik daire için ortalama aylık aidat tutarı yaklaşık 2 bin lira, Bayraklı ve Bornova’da ise bu tutar bin 700 lira civarına çıktı. Çeşme’deki lüks yazlık sitelerde aidatlar 6 ile 12 bin TL arasında değişiyor.”
Ankara’da da benzer bir durum söz konusu. Çankaya, Gölbaşı, Yenimahalle ve Etimesgut gibi bölgelerde aidatlar sınırlı bir artış gösterdi. Çankaya’da 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat tutarı bin 800 lira seviyelerinde. Gölbaşı’nda bu tutar bin 150 lira, Yenimahalle’de 800 lira, Etimesgut’ta ise yaklaşık 750 lira civarındadır. Tekil konut binalarında ve eski apartmanlarda Ankara genelinde aidat ortalaması yaklaşık 200 TL düzeyindedir. Markalı lüks konut projelerinde ise aidatlar 5 ile 10 bin lira arasında değişiklik gösteriyor. Genel olarak, İzmir ve Ankara’da aidatlarda sınırlı bir ara zam uygulanmış olup, rakamlar büyük ölçüde stabil kalmaya devam etmektedir.
Aidat Rakamlarının İlçelere Göre Dağılımı
- Beşiktaş: 4.400 TL
- Şişli: 3.900 TL
- Kadıköy: 3.100 TL
- Çatalca ve Silivri: 800 TL
- Karşıyaka: 2.000 TL
- Bayraklı ve Bornova: 1.700 TL
- Çeşme (lüks yazlık siteler): 6.000 – 12.000 TL
- Çankaya: 1.800 TL
- Gölbaşı: 1.150 TL
- Yenimahalle: 800 TL
- Etimesgut: 750 TL
Not: Yaklaşık 100 metrekare kullanım alanına sahip markalı konut projeleri, standart özelliklere sahip site projeleri ve tekil apartman daireleri dikkate alınarak bu çalışma hazırlanmıştır.
KAYNAK: HÜRRİYET
