Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Çalışmaları
Bakanlıktan edinilen bilgilere göre, Gelir İdaresi Başkanlığı, yüksek gelir elde eden ve lüks tüketim yapan ancak buna uygun vergi ödemeyen mükellefleri yakından izleme altına almış durumda. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında, özellikle turizm bölgelerinde gerçekleşen lüks harcamalar titizlikle takip ediliyor. Bu bağlamda, özel yat ve tekne satışları da inceleme altına alındı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından elde edilen verilerle birlikte, uluslararası bilgi değişimi kapsamında toplanan bilgiler, Gelir İdaresi’nin kendi verileriyle çapraz kontrol edilmektedir. Bu analizler sonucunda, 2021-2023 yılları arasında gerçekleşen satışların büyük bir kısmında yüksek miktarda vergi kaybı tespit edilmiştir. Riskli mükelleflere odaklanan Başkanlık, belirtilen 3 yıl içerisinde 45 binin üzerinde özel tekne ve yat satışının yapıldığını ortaya koymuştur.
Gelir İdaresi, söz konusu lüks taşıtların sigorta verileriyle kasko değerlerini inceleyerek, bu satışların gerçek bedellerinin vergi beyanlarına yansımadığını saptamıştır. Yapılan analizlerde, 15 bin gerçek kişi ve 1527 şirketin özel tekne ve yat satışlarında beyan edilen satış bedeli ile gerçek satış fiyatı arasında büyük farklar gözlemlenmiştir. Bu mükelleflerin para transferleri de inceleme altına alınmış olup, ilk tespitlere göre 1,4 milyar liralık kayıt dışı hasılat tespit edilmiştir.
Ayrıca, Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gemi ve yat gibi taşıtların 5 yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artışı kazancı olarak değerlendirilir. Yat ve tekneleri aldıkları tarihten itibaren 5 yıl içinde elden çıkaranlar, alış maliyetleri ile satış bedeli arasındaki fark üzerinden vergilendirilir. Eğer bu satışlar ticari kazanç olarak değerlendirilirse, hem gelir veya kurumlar vergisi hem de satış bedeli üzerinden ayrıca KDV alınması gerekecektir.
Denetim Yöntemleri ve Hedefler
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Çok kazanan ancak az vergi verenlerin kapısını çalmaya devam ediyoruz. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelemiz sektör sektör genişliyor. İncelemeler sonucunda, satış bedellerini düşük gösterenlerden gerekli vergi ve cezalar talep edilecektir.” şeklinde konuşmuştur.
Gelir İdaresi tarafından bu alanda yürütülen çalışmaların devam edeceğini ve yeni denetim yöntemlerinin de devreye alınacağını belirten Şimşek, şunları kaydetmiştir: “Kayıt dışılığın neden olduğu haksız rekabeti ve vergi kaybını ortadan kaldırmak için sektörel saha denetimlerimizi yoğun şekilde sürdürüyoruz. Vergilendirilmeyen kazançla aşırı harcama yapanları, lüks harcama yapan ancak vergi matrahını düşük gösterenleri yakından izlemeye devam edeceğiz. Kayıt dışı kazançların peşindeyiz. Vergide adaleti ve etkinliği artırmak amacıyla kayıt dışılıkla mücadelemiz hız kesmiyor.”
KAYNAK: AA
