Kırım Tatar Milli Hareketi’nin Tarihine Işık Tutan Önemli Bir Eser
Büyük bir titizlikle kaleme alınan bu eser, iki dünya savaşı arası dönemde Kırım Tatar Milli Hareketi’nin tarihini ve kültürel mirasını derinlemesine inceleyerek gözler önüne seriyor. Kitapta yer alan dönemsel fotoğraflar, eseri daha da zenginleştiren önemli belgeler arasında yer almakta. Programda konuşan YTB Başkanı Abdullah Eren, YTB olarak soydaşların kültürel miraslarını korumalarına, milli kimliklerini yaşatmalarına ve gelecek nesillere aktarmalarına yardımcı olan bu tür yayın projelerini büyük bir heyecanla desteklediklerini ifade etti.
Eserin, başta Balkanlar olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki akraba topluluklarla ilişkileri güçlendirmeye katkı sağladığını vurgulayan Eren, “Kitabımızın tanıtımı için burada bir araya gelmiş bulunuyoruz. Konuşmama başlarken, Romanya’daki Kırım Tatarlarının tarihine ışık tutan, milli kimliklerini ve kültürel miraslarını kayıt altına alan, aynı zamanda gelecek nesillere aktarmayı amaçlayan bu değerli eserin, başta Kırım Tatarları olmak üzere hepimiz için hayırlı olmasını diliyorum. Bu çalışmaların, başta Balkanlar olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki akraba topluluklarımızla bağlarımızı ve ilişkilerimizi güçlendirdiğine, ortak tarihi ve kültürel mirasımızı çok daha net bir şekilde ortaya koyduğuna inanıyoruz” dedi.
Tarihi Bir Kaynak Olarak Öne Çıkıyor
Ortak tarihi ve kültürü paylaştığımız Kırım Tatarlarının kimliğinin ve kültürünün korunmasının büyük önem taşıdığını söyleyen Eren, “Tatarların geçmişte verdiği varoluş mücadelesini, çektiği acıları, yaşadığı zorlu süreçleri ve sürgünleri hafızamızda canlı tutmak, bu trajik olaylardan gerekli dersleri çıkarmak ve Kırım Tatarlarının tarihini ve kültürünü geçmişten günümüze tüm yönleriyle ele almak başkanlığımız olarak önceliklerimiz arasındadır. Bu önceliklerimize istinaden, sürgünün 250 tanığı ile yapılan röportajlardan oluşan ‘1944 Kırım Tatar Sürgünü Sözlü Tarih Çalışması’ projesi ile Kırım’da bulunan 185 eseri incelediğimiz ‘Kırım’daki Kırım Tatar (Türk-İslâm) Mimarî Yadigârları’ adlı çalışmamız ve daha birçok eserin yer aldığı 1944 sürgününü konu alan ‘Onlar da İnsandı’ Kırım Sözlü Tarih Çalışması adlı belgesel kitabımızı sizlerin istifadesine sunduk. Tanıtımını yapmakta olduğumuz ‘Bir Zamanlar Dobruca’ kitabı da bu yayınlardan biri olup, “Bir Zamanlar Dobruca” sadece Romanya ve Bulgaristan’daki Kırım Tatarları için değil, tüm Türk dünyası için büyük önem taşıyan tarihi bir kaynak olarak öne çıkmaktadır” dedi.
Kırım Tatar milli hareketinin iki dünya savaşı arasındaki seyrine odaklanan eserin, siyasi ve toplumsal öneme sahip fotoğrafları tematik ve kronolojik bir bağlamda okuyucuya sunduğunu anlatan Eren, “Kitap, toplam milli hareketi şekillendiren kilit figürler, liderler, mekânlar ve yayınlar, folklor ve gündelik hayata dair bilgilendirici metin ve görsellerle birlikte sunuluyor. Osmanlı Devleti’nin geniş ve şefkatli şemsiyesi altında kültürel kimliklerini hiçbir zorlukla karşılaşmadan koruyan Kırım Tatarları, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından azınlık durumuna düşmelerine rağmen, Romanya’nın sağladığı özgürlükçü ortam sayesinde kimliklerini yeniden inşa etme fırsatı bulmuşlardır. Dolayısıyla Dobruca’nın diasporadaki uyanışın merkezi haline gelmesinde hem Osmanlı Devleti’nin Kırım Tatar kimliğini tüm unsurlarıyla koruması ve muhafaza etmesi hem de Romanya’nın sağladığı fiili özgürlükçü ortam önemli bir rol oynamıştır” diye konuştu.
Türkiye-Romanya İlişkileri ve Eğitim Destekleri
Türkiye ile Romanya arasındaki ilişkilerin, özellikle de siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda son yıllarda daha da geliştiğini belirten Eren, “İki ülke arasındaki dostluk, sadece devlet düzeyindeki ilişkilere dayanmamakta, aynı zamanda halklarımız arasındaki köklü ve güçlü bağlara da dayanmaktadır. YTB olarak desteğimizi Türkiye Bursları programımız aracılığıyla eğitim alanına da taşımaya özel önem veriyoruz. Türkiye’nin uluslararası eğitim markası olan Türkiye Bursları çerçevesinde 2012-2023 yılları arasında lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde 411 Romanyalı öğrenciye burs verdik ve bu kardeşlerimizden 149’u üniversitelerimizden başarıyla mezun oldu. Yakın zamanda Romanya’daki çeşitli üniversitelerde ve diğer kurumlarda düzenleyeceğimiz Türkiye Bursları tanıtım programları ile bu sayıları sizlerin de desteğiyle daha da artırmayı hedefliyoruz. Yakın ve orta vadede Türkiye bursiyerlerinin ve Türkiye mezunlarının sayısını çok daha yüksek seviyelere çıkarmak istiyoruz.” şeklinde konuştu.