Rekabet Kurulu’ndan Koşullu İzin
Rekabet Kurulu, BP Petrolleri ve BP Turkey’in tüm hisselerinin Petrol Ofisi tarafından devralınmasına yönelik işlemi, sunulan taahhütlerin kabul edilmesi şartıyla onayladı. Kurulun yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Rekabet Kurulu; BP Petrolleri Anonim Şirketi ve BP Turkey Refining Limited Şirketi’nin tüm hisselerinin Petrol Ofisi Anonim Şirketi tarafından devralınması işlemini değerlendirdi. Bu süreçte, akaryakıt sektörünün temini, dağıtımı, depolaması ve perakende satış aşamaları detaylı bir şekilde incelendi. Kurul, ilk kez coğrafi alan tespitinde perakende satış pazarının dinamiklerini ulaşılabilirlik temelli yeni bir analiz çerçevesinde derinlemesine ele aldı.”
Yerel ölçekte yoğunlaşmanın etkilerini daha iyi anlayabilmek amacıyla, “yakalama alanları” olarak adlandırılan mikro pazarlar üzerinde detaylı analizler gerçekleştirildi. Analizin başlangıç aşamasında, 12.500’den fazla akaryakıt istasyonu ve 10.500’den fazla otogaz-LPG bayisinin koordinatları belirlendi. Bu istasyonların satış miktarı verileri ile her bir ürün grubu özelinde eşleştirildi. Devreye alınan BP istasyonları, yakalama alanlarının merkezi noktaları olarak değerlendirildi ve diğer dağıtıcıların istasyonları ile arasındaki mesafeler hesaplandı.
Her bir yakalama alanındaki koşullar göz önünde bulundurularak, demografik özellikler temelinde “merkez” ve “taşra” kategorileri için sırasıyla 5 ve 20 km’lik yarıçaplar içerisinde kalan alanlar coğrafi alan olarak belirlendi. Belirlenen mesafelerin tespitinde, Avrupa Komisyonu içtihadı, geçmiş Kurul kararları, sektör paydaşlarının görüşleri ve 2024 tarihli Akaryakıt Sektör İncelemesi Raporu çerçevesinde yapılan tüketici anketi dikkate alındı.
Yapılan detaylı analizler sonucunda, B2C perakende benzin, motorin ve otogaz-LPG satışı pazarlarında 61 coğrafi alan için birleşik teşebbüsün sahip olacağı pazar gücünün, işlemin rekabetçi endişeler doğurabileceği sonucuna varıldı. Bunun yanı sıra, Çekisan Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.’deki BP Petrolleri AŞ’ye ait hisselerin ve ATAŞ Anadolu Tasfiyehanesi AŞ’deki BP Turkey Refining Ltd. Şti.’ye ait hisselerin Petrol Ofisi AŞ tarafından devralınmasına yönelik işlemlerin, 2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ çerçevesinde 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi kapsamında olmadığı sonucuna ulaşıldı. Ayrıca, ATAŞ Anadolu Tasfiyehanesi AŞ ve Çekisan Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.’nin, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamındaki rakipler arasında rekabeti kısıtlayıcı nitelikte işbirliği doğurucu bir ortak girişim anlaşması oluşturduğu tespit edildi.
Rekabet Kurulu, 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde belirtilen şartların tamamının karşılanması nedeniyle söz konusu işlemlere bireysel muafiyet tanıdı. Kurul, BP Petrolleri Anonim Şirketi ve BP Turkey Refining Limited Şirketi’nin tüm hisselerinin Petrol Ofisi Anonim Şirketi tarafından devralınmasına ilişkin işlemi değerlendirirken, rekabetçi endişe görülen pazarların kendine özgü yapısını ve aralarındaki ilişkileri dikkate alarak, Petrol Ofisi AŞ’nin sunduğu taahhütlerin, ortaya konulan rekabetçi endişeleri gidermede yeterli olduğunu belirtti. Bu değerlendirme sonucu, 12.09.2024 tarihli 24-37/885-379 sayılı kararla işleme koşullu izin verildi.
115 İstasyonun Elden Çıkarılması
Sunulan taahhüt metnine göre, Petrol Ofisi AŞ, Rekabet Kurulu tarafından izin verilmesinden itibaren büyük çoğunluğunu iki yıl içinde elden çıkaracak olan 115 akaryakıt istasyonu ile ilgili olarak çeşitli adımlar atacak. Bu kapsamda:
- Akaryakıt depolama tesislerinde, Petrol Ofisi AŞ tarafından objektif olarak beklenemeyeceği durumlar dışında, üçüncü taraflarla yapılan mevcut kiralama sözleşmeleri sona ermeyecek.
- Akaryakıt depolama hizmetleri pazarında faaliyet gösteren ATAŞ Anadolu Tasfiyehanesi AŞ’deki toplam kapasitenin %50’sine tekabül eden 288.707 m³ kapasite ve Çekisan Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.’ye ait Antalya Terminali’ndeki toplam kapasitenin %52’sine tekabül eden 21.104,93 m³ depolama hacmini yıllık bazda üç yıl boyunca aşmayacak.
- Hâlihazırda faal durumda olmayan Tasfiye Halinde Ambarlı Depolama Hizmetleri Ltd. Şti. ile Çekisan Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.’ye ait Çekmece Terminali’ndeki oy hakkı, gelecekte yeniden faaliyete geçmeme yönünde kullanılacak.
- Gaz yağı dağıtımı açısından, üç yıl boyunca 606 ton satış hacmini geçmeyecek.
- Rekabet Kurulunun işleme izin vermesinden itibaren altı aylık periyotlarla taahhütlerin uygulama sonuçlarını Rekabet Kuruluna raporlayacaktır.
