Ticaret Bakanlığı’ndan Önemli Açıklama
Ticaret Bakanlığı, eylül ayı toplantısında tüketicileri yanıltan ve aldatıcı nitelikte birçok reklam ve ticari uygulama ile ilgili önemli kararlar aldığını duyurdu. Açıklamada, dünya genelinde “karanlık ticari tasarımlar” olarak adlandırılan bu aldatıcı uygulamaların detaylı bir şekilde ele alındığı belirtildi. Toplantıda gözden geçirilen 144 dosyadan 118’inin mevzuata aykırı olduğuna karar verildi. Bu tespitler neticesinde, ilgili reklam ve ticari uygulamalar için toplamda 22 milyon 414 bin 861 lira idari para cezası uygulanmasına hükmedildi.
Açıklamada, karanlık ticari tasarımların çoğunlukla çevrimiçi kullanıcı arayüzlerinde yer aldığı, bu tasarımların tüketicileri, çoğu zaman çıkarlarına en uygun olmayan seçimleri yapmaları yönünde yönlendirdiği, manipüle ettiği ve zorladığı ifade edildi.
“Tüketicileri Manipüle Eden Unsurlar Değerlendirildi”
Bakanlığın da dahil olduğu ve dünya çapında 27 tüketiciyi koruma otoritesinin katılımıyla gerçekleştirilen Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) tarafından 29 Ocak-2 Şubat 2024 tarihlerinde abonelik hizmetlerinde karanlık ticari tasarımlar üzerine yapılan tarama sonucunda, resen incelemelerin başlatıldığı belirtildi. Bu toplantıda, abonelik hizmetlerine yönelik uygulamalara dair çeşitli kararlar alındığı vurgulandı.
Açıklamada ayrıca, tüketicilere önceden seçili olarak sunulan abonelik paketleri veya bunlara bağlı ek hizmetlerin yanı sıra, güncellenen üyelik sözleşmelerinde “kabul etme” seçeneğinin “reddetme” seçeneğine göre daha fazla vurgulandığı gibi manipülatif unsurların değerlendirildiği ifade edildi. Toplantıda, tüketicilerin istedikleri abonelik paketini yükseltmeden satın alma işlemlerini tamamlamalarını zorlaştıran arayüz tasarımlarının kullanıldığı uygulamalar da ele alındı.
Bu bağlamda, şeffaf kriterler ve sayısal verilerin belirtilmediği durumlarda belirli abonelik paketlerinin popüler olduğu yönünde yapılan vurguların yanıltıcı olduğu ve ücretsiz deneme fırsatlarının sunulması için tüketicilerden ödeme yöntemi bilgilerinin zorunlu olarak talep edilmesinin tüketici iradesini olumsuz etkilediği belirtildi. Bu tür uygulamalarda bulunan firmalara idari yaptırım uygulanmasına karar verildi.
Reklam Kurulu’nun dijital mecralarda tüketicilerin karşılaştığı aldatıcı ticari tasarımlara yönelik incelemelerinin devam ettiği vurgulandı. Açıklamada, “Reklam Kurulu, yılın 9 ayında toplam 1340 dosya hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulundu. Aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1173 dosya hakkında durdurma cezasının yanı sıra toplam 187 milyon 456 bin 473 lira idari para cezası uygulandı.” denildi.
KAYNAK: AA
