TÜİK 2023 Dış Ticaret İstatistiklerini Açıkladı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına dair girişimlerin özelliklerine göre dış ticaret istatistiklerini yayımladı. Bu verilere göre, 2023 yılında toplam 139 bin 349 girişim ihracat yaparken, 252 bin 908 girişim ithalat gerçekleştirdi.
İhracatın %20,2’sini gerçekleştiren 1-9 kişi çalıştıran mikro ölçekli girişimler, ihracat yapan girişimlerin %69,4’ünü oluşturdu. İhracatta 10-49 kişi istihdam eden küçük ölçekli girişimlerin payı %17,5, 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimlerin payı %18,8, 250 ve üzeri çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %43,4 olarak belirlendi.
İthalat tarafında ise, mikro ölçekli girişimlerin %12,9 oranında bir paya sahip olduğu görüldü. İthalatta 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli girişimlerin payı %13,1, 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimlerin payı %18,4 olarak kayıtlara geçti. Büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payının ise %55,5 olduğu ve bu girişimlerin toplam ithalat yapan girişimlerin %1,5’ini oluşturduğu dikkat çekti.
İHRACATTA SANAYİNİN AĞIRLIĞI
Girişimlerin ana faaliyet alanlarına göre değerlendirildiğinde, ihracatın %56’sının ve ithalatın %46,8’inin sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimlerden geldiği ortaya çıktı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı %39,4, ithalattaki payı ise %39,3 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi sektörünün ihracatında, 250 ve üzeri çalışanı olan büyük ölçekli girişimler %67,3’lük bir payla öne çıkarken, ticaret sektöründe ise bu oran %88,8 ile 1-249 kişi çalışan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hakimiyetini gösterdi.
Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimlerin %78,1 payla ilk sırada yer alırken, ticaret sektöründe büyük ölçekli girişimlerin payı %28,1, diğer sektörlerde ise %56,9 olarak kaydedildi.
AB ÜLKELERİNE İHRACAT
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının %46,7’sini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine, %14,3’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine, %14’ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yapılan ihracatın %64’ü sanayi, %32,9’u ticaret, %3,1’i ise diğer sektörlerdeki girişimlerden geldi.
Aynı şekilde, ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatlarının %32,7’sini AB ülkelerinden, %25,9’unu diğer Asya ülkelerinden ve %16,5’ini de AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdiği gözlemlendi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en fazla ithalat yaptığı ülke grupları ise %30,2 payla AB ülkeleri, %27,9 ile diğer Asya ülkeleri ve %23,5 payla AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının %57,8’ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler gerçekleştirirken, %37,9’unu ana faaliyeti ticaret olan girişimler yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın %96,9’unu imalat sanayi ürünleri, %1,6’sını tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri, %1,1’ini ise madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının %44,2’si sanayi, %45,5’i ticaret ve %10,3’ü diğer sektörlerdeki girişimler tarafından gerçekleştirildi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının %76’sı imalat sanayi ürünlerinden, %3,7’si madencilik ürünlerinden ve yine %3,7’si tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünlerinden oluştu.
İLK 500 İHRACATTA BELİRLEYİCİ ROL OYNADI
İhracatın %48,5’ini, ithalatın ise %64,8’ini ilk 500 girişim gerçekleştirdi. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %8,1’ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın %14,1’ini gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı %14,1, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise %10,3 olarak hesaplandı. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin payı %19, ticaret sektöründe ise %13,7 oldu.
TEK ÜLKEDEN İTHALAT YÜKSEK ORANDA GERÇEKLEŞTİ
Girişimlerin %49,5’i tek bir ülkeye, %14,4’ü ise iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,1 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı %56,3 olarak kaydedildi.
Girişimlerin %70,7’si tek ülkeden, %13,7’si iki ülkeden ithalat gerçekleştirdi. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı ise %1 olup, bu girişimlerin ithalattaki payı %50,5 olarak belirlendi.
