TÜİK Ağustos 2024 Konut Satış İstatistikleri ve TCMB Konut Fiyat Endeksi Açıklamaları
TÜİK, Ağustos 2024 konut satış istatistiklerini ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hazırlanan konut fiyat endeksini açıkladı. Verileri değerlendiren Konutder Başkanı Ramadan Kumova, ”Temmuz ayında konut fiyatlarında yıllık bazda %16’lık bir artış gözlemlenmişti. Yılsonu tahminlerimizi yapabilmek için Ağustos verisini bekliyorduk. Ağustos’ta yaşanan %9,9’luk artış, yılsonu tahminlerimizi daha olumlu bir şekilde değerlendirmemize yardımcı oldu” şeklinde konuştu.
Ramadan Kumova’nın her iki kurumun açıkladığı verilere dair genel değerlendirmeleri ise şöyle: ”İlk 8 aylık toplam konut satışları %1,1 oranında bir artış gösterdi. Yılın başlarında veriler olumsuz gelmiş olsa da, ilerleyen dönemlerde satışlarda belirgin bir toparlanma trendi yaşandı. Bu trend devam ederse, 2023’e göre daha yüksek bir satış rakamıyla yılı kapatmayı umuyoruz. Bununla birlikte, enflasyon ile karşılaştırıldığında, konut fiyatlarının yıl başından bu yana reel anlamda bir gerileme içinde olduğunu belirtmeliyim. TCMB’nin Ağustos verilerinde de bu durum açıkça görülmektedir. Ağustos ayında konut fiyatları, yıllık bazda nominal olarak %34,3 artarken, reel olarak %11,6 azalmıştır. Aynı dönemde konut maliyet artışları (Temmuz 2023 – Temmuz 2024) ise nominal olarak %46 olarak gerçekleşmiştir.”
İstanbul özelinde yapılan değerlendirmelerde ise, konut fiyatlarındaki reel düşüş yatırım fırsatı doğurmaktadır. İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından yayımlanan Temmuz ayı raporunda inşaat malzemeleri maliyet artışının %109 seviyelerine ulaştığı belirtilirken, aynı dönemde TCMB verilerine göre İstanbul’da konut fiyat artışı yalnızca %26 olarak rapor edilmiştir. Kredili satışların toplam satışlardaki payının %10’a düşmesine rağmen, artış trendine giren satışların arkasında maliyet kaynaklı fiyat artışlarını gören konut alıcılarının mevcut fiyatları bir fırsat olarak değerlendirmesi yatmaktadır.
Türkiye’de konut ihtiyacının oldukça yüksek olduğunu belirten Kumova, ”Birinci elden 700 bin konutun satılması gerektiğini biliyoruz, ancak mevcut kredi koşulları nedeniyle satışlar bu rakamın çok altında, 380 bin seviyelerine kadar gerilemiş durumda. Üreticiler, maliyetleri üstlenerek satış yapmaya devam etmeye çalışıyorlar, ancak bu durum orta vadede sürdürülebilir değildir. Üreticilerin üstlendiği maliyetlerin farkında olan alıcılar, konut yatırımını daha fazla ertelememeye yöneliyorlar. Şu anda oldukça yüksek seviyelerde olan konut kredisi faizlerinin yakın ve orta vadede düşmesini bekliyoruz; bu da konut talebinin hızla artmasına yol açacaktır. Kasım 2024’te konut kredilerinde bir düşüş öngörüyoruz. İpotekli konut satışlarının artmasıyla birlikte, konut sektörünün 2025 yılında toparlanma sürecine gireceğini düşünüyoruz.”
Yabancıya Konut Satışı Düşüşte
Bugün açıklanan konut satış istatistiklerinde, yabancılara yapılan konut satışlarının Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,2 oranında azalarak 2 bin 257 seviyesine gerilediği görülmektedir. Son iki yıldır yaşanan ciddi kayıplar devam ediyor. Türkiye’de yabancıya konut satışında, ilk 8 ayda önceki yılın aynı dönemine göre %40 azalma kaydedildi. 2024 yılı sonunda Türkiye’ye gelen yabancı gayrimenkul yatırımlarının toplamının 2,5 milyar doların altına düşeceği öngörülmektedir. Bu düşüş, Türkiye ekonomisine yıllık bazda yaklaşık 4 milyar dolarlık bir azalma ile etki etmektedir. Cari açık veren ülkemiz, yabancıya konut satış miktarını artırarak bu açığın azalmasına önemli katkılar sağlayabilir. 2022 yılından bu yana yabancıya satışlarda %60’lık bir gerileme yaşayan Türkiye, son iki yılda yabancıya satış pazarında gerileme gösteren dünyadaki tek ülke konumundadır. Öte yandan, Dubai %60’ın üzerinde, İspanya %44, İngiltere ise %17 oranında yabancıya satışlarını artırırken, bizim bu düşüş nedenlerimizi hızla araştırmamız ve çözüm önerilerini hayata geçirmemiz gerekmektedir.”
