Türkiye’nin Cari İşlemler Hesabı ve Ekonomik Gelişmeler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan ödemeler dengesi verilerine göre, Temmuz 2024 itibarıyla cari işlemler hesabı 566 milyon dolar fazla vermiştir. Bu durum, ülkenin ekonomik dengeleri açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı ise Temmuz ayında 5 milyar 102 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu süreçte hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 6 milyar 873 milyon dolara ulaşırken, seyahat kaleminden elde edilen net gelirler de 5 milyar 601 milyon dolara yükselmiştir.
Birincil gelir dengesi kaleminde 1 milyar 271 milyon dolarlık net çıkış, ikincil gelir dengesi kaleminde ise 66 milyon dolarlık net giriş gözlemlenmiştir.
BAKAN ŞİMŞEK: CARİ AÇIK 20 MİLYAR DOLARIN ALTINA GERİLEDİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, cari açık ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Sosyal medya üzerinden yaptığı değerlendirmede, “Temmuz ayında yıllık cari açık 20 milyar doların altına geriledi. Düşen cari açık ve artan dış kaynak girişleri, kalıcı rezerv birikimine katkı sağlıyor. Uygulamaya koyduğumuz programımıza olan güven sayesinde sermaye girişleri (rezerv hariç net hata ve noksan dahil) son bir yılda 43,3 milyar dolara ulaştı. Temmuzda, son on yılın en yüksek aylık portföy girişi gerçekleşti ve son bir yılda toplam giriş 34,5 milyar dolara ulaştı. Geçen yıl yüzde 0,5’e kadar gerileyen yurtdışı yerleşiklerin Devlet İç Borçlanma Senedi stokundaki payı Temmuz ayında yüzde 8,7’ye çıktı. Bankacılık ve reel sektörün tahvil dahil dış borç çevirme oranları, geçen yılın ilk beş ayında yüzde 97 ve yüzde 73 seviyesindeyken, Temmuzda yıllıklandırılmış oranlar sırasıyla yüzde 162 ve yüzde 121’e yükseldi. Makroekonomik ve finansal istikrarda elde ettiğimiz kazanımları yapısal reformlarla kalıcı hale getirmeyi ve daha ileriye taşımayı hedefliyoruz. Özellikle teknolojik dönüşümü hızlandıran, rekabetçiliği artıran ve finansman kalitesini iyileştiren uluslararası doğrudan yatırımları ülkemize çekmeye yönelik çalışmalarımıza devam edeceğiz,” dedi.
BAKAN BOLAT: İHRACATÇILARIMIZLA ÇALIŞMALARIMIZI KARARLILIKLA SÜRDÜRECEĞİZ
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, cari işlemler hesabındaki büyük iyileşmenin ekonominin geleceği açısından umut verici olduğunu belirtti. X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “2024 yılı Temmuz ayında 12 aylık cari işlemler açığı, 2022 yılı Nisan ayından itibaren ilk defa 20 milyar doların altına gerilemiştir. İhracattaki artış ve ithalatın azalması, dengeli bir büyüme yapısını desteklemektedir. Cari işlemler hesabındaki büyük iyileşme, makroekonomik istikrarı pekiştirerek ekonomimizin geleceğine dair olumlu bir tablo sunmaya devam ediyor. 2024 yılı Temmuz ayında cari işlemler hesabında 566 milyon dolar fazla verilmiştir. Böylelikle bir önceki yılın aynı ayına göre cari işlemler hesabında 5,9 milyar dolarlık iyileşme sağlanmıştır. Temmuz ayında art arda iki ay fazla verilmiş olup, Ağustos ayında da bu trendin güçlü bir şekilde devam etmesi beklenmektedir. Cari işlemler açığı, 2024 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %61,8 oranında azalarak 16,0 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. 2023 yılı Mayıs ayında 57,0 milyar dolar olarak gerçekleşen yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, sonraki aylarda 37,9 milyar dolar azalarak, 2024 Temmuz ayı itibarıyla 19,1 milyar dolara gerilemiştir. Böylelikle yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, 2022 Nisan ayından bu yana ilk defa 20 milyar dolar seviyesinin altına inmiştir. Aynı dönemde yıllıklandırılmış dış ticaret açığı da 39,8 milyar dolar gerilemiştir. 2024 Temmuz ayında yıllıklandırılmış ihracatımız, yıllık bazda %3,4’lük artış ile 261,5 milyar dolara ulaşmıştır. Aynı ayda yıllıklandırılmış ithalat ise %8,0’lık azalışla 343,9 milyar dolara gerilemiştir. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı, %32,0 oranında azalarak 82,4 milyar dolara düşerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı 8,4 yüzde puan artışla %76,0 olmuştur. Dış ticaret açığındaki gerilemeye, hizmet ihracatımızdaki artış da eşlik etmektedir. Hizmet gelirleri Temmuz ayında yıllıklandırılmış bazda 106,8 milyar dolara ulaşarak rekorunu kırmıştır. Hizmetlerin altında yer alan seyahat gelirleri ise 52,4 milyar dolara yükselmiştir.
Mal ve hizmet ihracatını artırmaya yönelik destekler ve ithalatı azaltmaya yönelik tedbirlerin uygulamadaki sonuçları ile cari işlemler açığında önemli bir gerileme kaydedilmiştir. Ağustos ayında Bakanlığımızca açıklanan geçici dış ticaret istatistiklerine göre ihracat %2,4 oranında artış gösterirken, ithalat %10,8 oranında azalmıştır. Böylece dış ticaret açığında %43,4 oranında dikkate değer bir gerileme gözlemlenmiştir. Bu çerçevede Ağustos ayında yıllıklandırılmış cari işlemler açığının 16 milyar doların altına gerilemesi öngörülmektedir. Dış ticaret dengesindeki olumlu gelişmeler, ekonomik büyümeyi daha dengeli hale getirirken, cari işlemler hesabındaki iyileşmeyle birlikte makroekonomik istikrarı güçlendirmektedir. Nitekim 2024 yılının ikinci çeyreğinde cari işlemler açığında %52 oranında bir düşüş gözlemlenirken, %2,5 oranındaki ekonomik büyümenin yarısı net mal ve hizmet ihracatından kaynaklanmıştır. 2024 yılı genelinde ihracattaki artış ve ithalattaki azalış eğiliminin sürmesi beklenmekte olup, dış ticaretin cari işlemler dengesine ve ekonomik büyümeye olumlu katkılar yapacağı öngörülmektedir. Ticaret Bakanlığı olarak, küresel mal ve hizmet ihracatındaki payımızı artırmayı hedefleyerek üretici ve ihracatçılarımızla sıkı bir iş birliği içinde çalışmalarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz.”
