Türkiye’nin Değirmencilik Sektörü: Dünya Genelindeki Yeri ve Geleceği
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’nin un ihracatında dünyada birinci, makarna ihracatında ise ikinci sırada yer aldığını vurgulayarak, “2023 yılı itibarıyla Türkiye’nin dünya un pazarındaki payı yüzde 23. Bu da dünyadaki her dört un paketinden birinin arkasında Türk üreticilerin emeğinin bulunduğunu gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Bölge Başkanlığı tarafından düzenlenen ve dünya tahıl sektörünün önde gelen organizasyonlarından biri olan “3. IAOM Avrasya Konferansı ve Sergisi” Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. Yumaklı, etkinliğin açılışında, “Değişen İklimde Sürdürülebilir Gıda Güvenliği” temasını işleyerek, Azerbaycan’da olmaktan duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Bakan Yumaklı, dünya genelinde değişen dinamikler nedeniyle küresel ekonomik belirsizliklerin ve jeopolitik gerginliklerin yanı sıra devrim niteliğindeki teknolojik dönüşümlerin yaşandığı bir dönemden geçildiğini belirtti. Özellikle küresel ısınma ve iklim değişikliği etkilerinin tarım ve su kaynakları üzerinde büyük ölçüde hissedildiğini kaydederek, “Bu süreç içerisinde, değirmencilik ürünleri başta olmak üzere gıda arz güvenliği tüm ülkeler için stratejik bir alan olarak önem kazanmaktadır.” dedi.
Kovid-19 pandemisi ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gıda güvenliğinin kritik önemini bir kez daha gözler önüne serdiğini hatırlatan Yumaklı, son yüzyılda yaşanan ve gelecekte de yaşanması beklenen nüfus artışının gıda ve suya olan ihtiyacı daha da artıracağına dikkat çekti.
“Önümüzdeki 27 yıl içinde dünya nüfusunun 2 milyar artarak 10 milyara ulaşması bekleniyor. Türkiye’nin nüfusu ise 1960 yılında 27 milyonken, son 63 yılda 3 katına çıkarak 85 milyona ulaştı. 2050 yılında bu rakamın 105 milyonu geçmesi öngörülüyor. Bu gerçek, sadece Türkiye için değil, diğer ülkeler için de geçerli. Dolayısıyla, gıdaya ve suya olan ihtiyaç her geçen gün daha da artmaktadır.”
“DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİNE TALEPTE CİDDİ ARTIŞ BEKLİYORUZ”
Bakan Yumaklı, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine dayanarak, nüfus artışına bağlı olarak 2050’de bugünkü seviyeden yüzde 55 daha fazla suya, yüzde 70 daha fazla gıdaya ihtiyaç duyulacağını vurguladı. “Bu gerçek, gıda ve tarım politikalarımızı geleceğe hazırlarken en önemli gerekçemizi oluşturuyor.” şeklinde konuştu.
Yumaklı, dünya genelinde yaşanan bu gelişmelerin, gıdayı işleyerek yarı mamul ve mamul ürünler haline getiren değirmencilik sektörünün önemini artıracağına dikkat çekti. Bu bağlamda, tahıl depolama ve taşıma sistemlerine olan ilginin dünya çapında arttığını ifade etti. Ayrıca, değirmen makinelerine olan ilginin beklenenden fazla olduğunu ve ciddi bir kapasite artışı yaşandığını belirtti. “Un ve yem gibi sektörlerin ana üretim kalemlerine olan talebin artmasıyla birlikte, 2024’ün ikinci yarısından itibaren sektörde önemli bir talep artışı bekliyoruz.”
Yumaklı, dünya değirmencilik ürünleri ticaret hacminin son 5 yılda yaklaşık yüzde 40 arttığını ve 2023’te bu ticaret hacminin 60 milyar dolar seviyelerine ulaştığını aktardı.
“DEĞİRMEN SEKTÖRÜNÜN 2024’TE YENİ BİR REKOR KIRMASINI BEKLİYORUZ”
Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, Türk değirmen sektörünün dünya ihracatındaki lider pozisyonunu yıllardır sürdürdüğünü belirterek, Türkiye genelinde yaklaşık 600 un fabrikasının bulunduğunu ifade etti. Buradaki değirmencilerin çoğunun üçüncü veya dördüncü kuşak olarak bayrağı devraldığını dile getirerek, “Bunu büyük bir avantaj olarak değerlendiriyoruz. Sektörün maliyetlerdeki rekabet gücü, kalite ve hizmet açısından gösterdiği üstün başarılar, önümüzdeki yıllarda da dünya üzerindeki liderliğini sürdüreceğini öngörmemizi sağlıyor.”
2022 yılında 2 milyar dolar civarında ihracat gerçekleştiren Türk değirmen sektörü, 2023’ü de dünya genelindeki ekonomik sıkılaşmaya ve savaş koşullarına rağmen 1,9 milyar doların üzerinde bir rakamla kapattı. Yumaklı, sektörün 2024 yılı sonunda çok daha üst seviyelerde bir rekor kıracağına inandığını ifade etti.
Türkiye’nin yıllık un üretim kapasitesinin yaklaşık 32 milyon ton civarında olduğunu ancak fiili kullanımın genellikle bu rakamın altında kaldığını ve kapasite kullanım oranının yüzde 45-50 seviyelerinde gerçekleştiğini belirten Yumaklı, bu sorunun aşılması gerektiğinin altını çizdi. Sektörün altyapı sağlamlığının, tüm imkanların en üst düzeyde kullanılmasıyla mümkün olabileceğini vurguladı.
“HER DÖRT UN PAKETİNDEN BİRİSİNDE TÜRK ÜRETİCİLERİN İMZASI VAR”
Bakan Yumaklı, geçen yıl yurt içi kullanım ve ihracat amacıyla yaklaşık 15 milyon ton un üretildiğini belirterek, “İhracatın büyük bir kısmı Orta Doğu, Afrika ve Asya ülkelerine gerçekleştirildi. Türkiye şu anda dünya genelinde un ihracatında birinci, makarna ihracatında ise ikinci sırada. 2023 yılı itibarıyla Türkiye’nin dünya un pazarındaki payı yüzde 23. Bu da dünyadaki her dört un paketinden birinin, Türk üreticilerin emeğiyle üretildiğini göstermektedir.”
Yumaklı, Türk değirmencilik sektörünün, depolama, taşıma, boşaltma, öğütme, eleme, otomasyon, tartım ve laboratuvar sistemleri gibi alanlarda önemli başarılara imza atmaya devam ettiğini söyledi. Ayrıca, dünyadaki en büyük kapasiteli un, yem, nişasta ve kahve fabrikalarının Türk değirmen makinecileri tarafından kurulduğunu ifade etti.
Yumaklı, Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’nin, dünyanın ilk buğday ve un üretim merkezi olarak Anadolu’yu işaret ettiğini hatırlatarak, “Dünyanın en eski sanayi kolu olan değirmenciliğin bu coğrafyada ortaya çıkması, bu kritik önemdeki endüstriye öncülük etme gururunu yaşamamıza olanak tanıyor.” dedi.
Un ve tahıl üretiminde ihtiyaç duyulan enerjinin yeşil enerji kaynaklarından temin edilmesi amacıyla yapılan yatırımlara da değinen Yumaklı, “Sektörün yeşil enerji kaynaklarına olan ilgisi oldukça memnuniyet verici.” şeklinde konuştu.
KAYNAK: AA
