Türkiye’nin Nadir Toprak Elementleri Rezervi
Türkiye, 2022 yılında Eskişehir Beylikova’da keşfettiği ve dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi (NTE) rezervine sahip olma yolunda önemli adımlar atıyor. Bu kapsamda Türkiye, karşılıklı faydaya dayalı tüm uluslararası iş birliği fırsatlarını değerlendirmek için harekete geçti. TÜRKİYE 694 MİLYON TONLUK DEV REZERV İÇİN 6 BİN KİLOMETRE ÖTEDE DÜĞMEYE BASTI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çin’in Tianjin kentinde düzenlenen Uluslararası Madencilik Konferansı’nda Türkiye’nin madencilik alanındaki vizyonunu paylaştı. Bayraktar, Eskişehir’de keşfedilen 694 milyon tonluk nadir toprak elementi rezervini işlemek amacıyla yıllık 570 bin ton nadir elementi saflaştıracak bir sanayi tesisi kurmayı planladıklarını açıkladı.
Bakan Bayraktar, kritik minerallerin ülkelerin politikalarını şekillendirdiğine dikkat çekerek, “Bakanlar Forumu’nda ülkemizin madencilik alanındaki vizyonunu anlattık. İleri teknoloji ürünlerin vazgeçilmezi olan kritik mineraller, ülkelerin politikalarını şekillendiren önemli bir hammadde konumuna geldi. Bizim de enerji dönüşüm vizyonumuzda kritik minerallere ve nadir toprak elementlerine yatırım yapmak önemli bir rol oynuyor.” dedi.
Nadir Toprak Elementleri İçin Sanayi Tesisi Kurulacak
Türkiye’nin Eskişehir’deki NTE rezervlerini işlemek için uluslararası işbirliklerini değerlendirdiğini belirten Bayraktar, “Bu kapsamda Eskişehir’de keşfettiğimiz dünyanın ikinci büyük nadir toprak elementi rezervini ekonomimize kazandırmak adına yıllık 570.000 ton nadir elementi saflaştıracak bir sanayi tesisi kurmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda karşılıklı faydaya dayalı tüm uluslararası iş birliği fırsatlarını değerlendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Pilot Tesisin Açılışı Gerçekleştirildi
Türkiye, 2022 yılında Eskişehir’in Beylikova ilçesinde 694 milyon tonluk nadir toprak elementleri rezervini keşfetmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 Nisan ayında Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri Pilot Tesisinin açılışını gerçekleştirdi. Bu tesis ile Türkiye, yıllık 1200 ton cevher işleyerek ekonomiye önemli bir katkı sağlamayı hedefliyor. Endüstriyel tesis için de çalışmalar devam ediyor. İlk aşamada 7 nadir toprak elementinin üretimine odaklanılacak ve ilk defa bu elementlerin oksitleri üretilecektir.
Çin’den Sonra İkinci Sırada
Rezerv büyüklüğü bakımından 800 milyon tonluk rezervle dünyada ilk sırada yer alan Çin’deki Bayan Obo sahasından sonra, 694 milyon ton nadir toprak elementi rezerviyle ikinci sırada Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementi maden sahası yer alıyor. Elde edilecek florit, barit, lantan, seryum, praseodimyum, samaryum, gadolinyum, evropiyum, neodimyum gibi nadir elementler ve diğer 17 nadir toprak elementi de tesiste üretime konu olabilecek. Tıpkı uranyum gibi bir nükleer yakıt ham maddesi olan toryum elementi de söz konusu tesiste işlenecek.
Bu tesiste işlenerek elde edilecek elementler, yüksek teknoloji ürünlerinde kullanılan yeşil enerji dönüşümünde, savunma sanayisinde, lazer güdüm sistemlerinde ve her türlü elektronik donanımda kritik bir rol oynuyor. Ayrıca, bu elementlerin ikamesinin mevcut teknolojik düzeyde bulunmadığı belirtiliyor. Pilot tesisten sonra endüstriyel tesise geçilerek yıllık 570 bin ton üretim yapılması ve ülkenin yıllık yaklaşık 220 milyon dolar gelir elde etmesi planlanıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar Çin’de Temaslarda Bulundu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji ve madencilik alanında işbirliği olanaklarını ele almak üzere Çin’i ziyaret etti. Tianjin şehrinde düzenlenen Uluslararası Madencilik Konferansı’na katılan Bakan Bayraktar, konferansın marjında Çin Tabii Kaynaklar Bakanı Vang Guanghua ile bir araya geldi. İki bakan arasında, Türkiye ile Çin arasında “Doğal Kaynaklar ve Madencilik Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalandı.
Bu mutabakat zaptı, iki ülke arasında madencilik ve doğal kaynaklar alanında işbirliğinin kolaylaştırılması, Türkiye, Çin ve üçüncü ülkelerde kritik mineraller alanında işbirliği fırsatlarının belirlenmesi ve madencilik teknolojileri ile dijitalleşme alanlarında işbirliğinin teşvik edilmesini öngörmektedir. Bayraktar, Vang ile görüşmesinde, Türkiye ile Çin arasındaki enerji işbirliğinin üst düzeyde geliştiğini, çok sayıda Çinli şirketin Türkiye’de yatırımları bulunduğunu, buna ilave olarak madencilik alanında da son bir yıldaki üst düzey temaslarla yeni bir sayfanın açıldığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in, temmuzda Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Liderler Zirvesi marjında yaptıkları görüşmede iki ülke arasında enerjinin yanında madencilikte de işbirliğinin geliştirilmesi yönünde irade ortaya koyduğunu aktaran Bayraktar, “Türkiye ve Çin’in doğal kaynaklar ve madencilik alanında imzaladığı bu mutabakat zaptının hukuki bir metin olarak madencilik alanındaki işbirliğini daha ileri götürmek için önemli bir dönüm noktası olacağına inanıyoruz.” dedi.
Kritik Madenlerde İşbirliği
Bayraktar, dünyanın iklim değişikliği ile mücadelede başarılı olabilmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için enerji dönüşümünün elzem olduğunu, bunun da yolunun bu dönüşüme katkı sağlayacak kritik madenlerin katma değerli olarak ekonomiye kazandırılmasından geçtiğini vurgulayarak, “Madenciliğin her alanında Çinli firmaları ülkemizde yatırım yapmaya, ülkemizdeki kaynakları birlikte aramaya, çıkarmaya ve ekonomiye kazandırmaya davet ediyoruz.” ifadesini kullandı.
Türkiye’nin yakın tarihte çok önemli bir nadir toprak elementi ve kritik maden rezervini keşfettiğini hatırlatan Bayraktar, burada partner olarak birlikte çalışabilecek, bu teknolojiyi birlikte geliştirebilecek ülkeleri ve şirketleri aradıklarını ve bu konuda bir karar aşamasına gelmek üzere olduklarını kaydetti. Bayraktar, milli maden şirketi Eti Maden’in bu konuda bazı Çinli şirketlerle görüşmeleri olduğunu, iki ülkenin bu konuda ortak hareket edebileceğini düşündüklerini, ancak bu konuda artık bir karar aşamasına gelindiğini ve dolayısıyla hızlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Çinli Bakan Vang da madenciliğin, Çin ile Türkiye arasında önemli işbirliği potansiyeli barındıran alanlardan biri olduğunu belirterek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile iki ülke liderinin vardığı görüş birliği doğrultusunda madencilik alanında karşılıklı yarara ve kazan-kazan olgusuna dayalı gerçekçi işbirliğini geliştirmeye gayret göstereceklerini ifade etti.
Enerji Dönüşümü ve Kritik Mineraller
Bakan Bayraktar, Tianjin’deki Uluslararası Madencilik Konferansı’nın bakanlar oturumuna katılarak burada bir konuşma yaptı. Konuşmasında enerji dönüşümünde yenilenebilir enerji kaynaklarının yeri ve bu süreçte kritik minerallerin önemine dikkati çeken Bayraktar, kritik minerallerin ülkelerin ulusal güvenliği ve ekonomik büyümesi açısından olduğu kadar, küresel iklim hedeflerine ulaşılması açısından da kilit bir öneme sahip olduğunu vurguladı.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA), Paris İklim Anlaşması’nın hedeflerine ulaşılabilmesi için enerji dönüşümü açısından kritik önemdeki madenlere olan talebin 2040 yılına dek 4 kat artması gerektiğini belirttiğine işaret eden Bayraktar, başarılı bir enerji dönüşümü için bu alanda tutarlı, sorumlu ve akılcı politikalara ihtiyaç olduğuna dikkati çekti.
Kritik minerallerin ucuz ve erişilebilir olmasının önemini vurgulayan Bayraktar, “Ne yazık ki günümüzde çok sayıda kritik mineralde arz ve yatırım planları, güneş panelleri, rüzgar tribünleri ve elektrikli araçların giderek hızlanan gelişimi karşılayabilecek düzeyde değil. Meseleye bu açıdan baktığımızda bu alanda güçlü uluslararası ve bölgesel işbirliği büyük önem kazanıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Bayraktar, konferans marjında ayrıca Zimbabve, Kongo ve Tacikistan’ın madencilikten sorumlu bakanlarıyla da görüşerek, bu ülkelerle Türkiye arasında işbirliği olanaklarını ele aldı.
