Teknoloji, Adalet ve Şeffaflık
Teknoloji, adalet ve şeffaflık, modern toplumların birlikte var olmasının ve ilerlemenin temel taşlarıdır. Günümüzde teknolojinin hızını kesmek veya durdurmak neredeyse imkânsızdır. Tüketim toplumları, yaşam standartlarını iyileştirmek ve konfor alanlarını genişletmek adına sürekli olarak daha fazlasını elde etme çabası içindedir. Bu bağlamda, insanların para kazanmak ve gelirlerini artırmak için yeni yollar aramaları kaçınılmazdır. Böylece, milyar dolarlık Ar-Ge projelerine yatırım yapmak, ekonomik sürdürülebilirlik için bir gereklilik haline gelmiştir.
Bu trend, yalnızca klasik ticari faaliyetlerle sınırlı kalmamakta; aynı zamanda pozitif bilimleri ve ticari alanların tüm imkanlarını kullanarak faaliyet gösteren bir yapı ortaya çıkarmaktadır. Her geçen gün, iştahlı ve neredeyse sınırsız taleplerin tehlikeli bir şekilde artış gösterdiğini gözlemliyoruz. Ne yazık ki, bu durumdan faydalanan çok küçük bir azınlık, bilimi ve teknolojiyi tekel haline getirerek, dünya üzerinde söz sahibi ve oyun kurucu bir konuma ulaşmıştır. Bu durum, tipik altın ve kural ilişkisi gibi, bilinen uluslararası kartellerin etkisi altında devam edeceği öngörülmektedir.
Peki, bu olumsuz gidişat böyle devam mı edecek? Evet, diğer toplumlar ve topluluklar bu durumdan faydalanmak, talep etmek ve bu sürece katılmak istemedikçe bu döngü sürecektir. Ancak yalnızca istemek yeterli değildir; bu toplulukların mevcut konfor alanlarından çıkmaları ve aktif bir şekilde talepte bulunmaları gerekmektedir. Teknoloji, bilim, sanayi ve sosyal alanlarda sayısız fayda sunarken, aynı zamanda mahremiyet ve gizlilik alanlarında da paradigmaların değişmesine sebep olmaktadır. Günümüzde, teknolojinin mahremiyetin sınırlarını zorlaması gerektiği tartışılmaktadır. Mahremiyetin tanımının subjektif olması nedeniyle farklı sonuçlar ortaya çıkabilir. Ancak mahremiyet, ilgili toplumların değerlerine, kültürlerine ve inançlarına ters düşmeden gelişimini sürdürmelidir.
Teknoloji ile şeffaflık kavramlarının ilişkisini birlikte değerlendirmek oldukça ilginçtir. Gerçekte, teknolojinin gelişiminin her aşamasında şeffaflık, onun ayrılmaz bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Teknolojinin doğası gereği gizliliği, karanlığı ve saklamayı sevmemesi, toplumsal olayların tümünde şeffaflığın ve açıklığın ön plana çıkmasına yol açmıştır. 2000’li yıllardan itibaren hızla dijitalleşmenin başlamasıyla birlikte, değer yargıları ve sistemler, yavaş ve verimsiz analog sistemlerden hızlı bir şekilde dijital sisteme evrilmiştir. Bu durum, verimliliği ve üretkenliği artırmış; ancak teknolojinin talep ettiği açıklık ve şeffaflık, onun vazgeçilmez bir unsuru olmuştur. Sonuç olarak, gizlemek ve saklamak, günümüzde neredeyse imkânsız hale gelmiştir.
Mutlu ve huzurlu bir yaşam, bireylerin talep ettiği temel gereksinimdir; bu ancak adaletin sağlandığı bir ortamda mümkün olmaktadır. Günümüzde teknoloji, dolaylı yoldan da olsa adaletin gerçekleşmesine yardımcı olmaktadır. Tüm yazışmalar, mesajlar, resimler, videolar, sesler, belgeler ve ilişkiler dijital ortamda eksiksiz bir şekilde saklanabilmekte ve orijinalliği bozulmadan korunabilmektedir. Suça konu olabilecek tüm verilerin gizlenmesi, saklanması veya değiştirilmesi, günümüz teknolojileri ile neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Hatta, legal saklama ve gizleme yöntemleri de giderek zorlaşmaktadır. Devletler, gizliliğin ne olduğunu tanımlamak veya sınırlandırmakta zorluk yaşamaktadır. Bu durum, askeri güvenlik, sağlık ve bireysel verilerin nasıl saklanacağına dair sorunları beraberinde getirmektedir. Ülkemizde yaşanan son olaylar, bu konunun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Özetle, teknolojinin sunduğu tüm imkanlar, gizlenen veya gizlenmeye çalışılan her bilgiyi, objeyi veya materyali er geç ortaya çıkarmaktadır. Yakın gelecekte, hiçbir şeyin gizlenemeyeceği gerçeğiyle karşılaşacağız. Suçlu ve suçu bulmak, kullandığımız cihazlar ve ağlar sayesinde kolaylaşacaktır. Adına telefon, tablet, akıllı saat veya bilgisayar dediğimiz cihazlar, bizim parmak izlerimizi ve yaptıklarımızın izini süren aletler haline gelmiştir. Adaletin, hukukun ve adliyelerin elinde suça ve suçluya erişim artık oldukça kolaylaşmıştır. Bu araçların iyi analiz edilmesiyle, adaletin kısa sürede tecelli edeceği görülmektedir.
Klasik sorgulama yöntemleri, uzun ve zahmetli süreçlerin yerini alarak, savcı ve hakimlerin suça ve suçluya erişimini teknolojinin sağladığı imkanlarla kolay ve kesin hale getirmiştir. Günümüzde, bu cihazları toplumun neredeyse tamamı yoğun bir şekilde kullanmaktadır. Konuşmalar, lokasyonlar, yazılar ve dolayısıyla bireylerin attığı adımlar, şüpheye yer vermeyecek kadar net bir şekilde tespit edilebilmektedir. Bundan sonrası, savcı, hakim ve bilişim uzmanlarının senkronize çalışmasıyla kolayca değerlendirilecek ve suçluya ulaşmak daha da basit hale gelecektir. Tek sorun, bu cihazları kullanmadan suç işlemek isteyen profesyonel ve potansiyel suçlulardır. Adalet, nefes aldığımız hava kadar gereklidir; onsuz birlikte yaşamak neredeyse imkânsızdır. Bunu sağlayacak olan, kolluk güçleri, savcılar ve hakimlerimizin elini güçlendirecek, kararlarını kesin ve şüpheye yer vermeyecek imkanları sunacak olan teknolojidir.
