Sosyal medya platformlarının hızla büyümesi, markaların ürünlerini tanıtmak için sosyal medya fenomenleriyle iş birliği yapma yoluna gitmelerini sağladı. Bu fenomenler, genellikle ürünleri doğal bir şekilde günlük yaşamlarına entegre ederek takipçilerine sunuyorlar. Ancak, bu durum bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, sosyal medya fenomenlerinin ve influencer’ların, markalarla iş birliği yaptıklarını açıklamadan örtülü reklam yapmalarını yakından takip ediyor.
Dijital mecralarda sosyal medya etkileyicilerinin paylaşımları, gıda takviyeleri, indirimli satış reklamları ve daha birçok alandaki reklam ve tanıtımları inceleniyor. Yapılan denetimlerde, bazı paylaşımlarda sağlık beyanı içeren ifadelerin kullanılması, klinik, hastane veya doktor gibi sağlık hizmetlerine yönlendirmeler yapılması, reklamı yasak olan ürünlerin tanıtımının gerçekleştirilmesi ve kozmetik ürün tanımını aşan ifadelerin yer alması gibi mevzuata aykırı durumlar tespit edilmiştir. Bu tür ihlaller, takviye edici gıda reklamlarında da gözlemlenmiştir.
Ürün veya hizmet tanıtımının bir reklam olduğunu açıkça belirtmemek, örtülü reklam kapsamına girmekte ve bu nedenle gelir elde eden fenomenlere idari para cezaları uygulanmaktadır. Reklam Kurulu, tüketicilerin tüketim alışkanlıkları ve davranış biçimleri üzerinde etkili olan başta sosyal medya fenomenleri olmak üzere dijital mecralardaki reklam ve benzeri paylaşımlar ile ilgili olarak, yılın ilk sekiz ayında toplamda 89 milyon 59 bin 840 TL tutarında idari para cezası uygulamıştır.
Geçtiğimiz yıl mevzuata aykırı reklam yapan bir fenomen hakkında uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, bu tutar 2024 yılı için yeniden değerleme oranında artırılarak 550 bin 59 lira olmuştur.
Tüketicilerin dijital mecralarda korunması amacıyla, “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” ve “Tüketici Değerlendirmeleri Hakkında Kılavuz” gibi bilgilendirici rehberler hazırlanarak, bu mecraların düzenlenmesi hedeflenmektedir.
